Σαββίδης: «Μεγάλο βήμα η συνάντηση Τσίπρα-Πούτιν»

Ο μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ είναι ένας από τους πιο σημαντικούς επιχειρηματίες στη Ρωσία και αναφέρθηκε σε μια σειρά από θέματα, όπως το εμπάργκο της Ρωσίας στην Ελλάδα, αλλά και το πλάνο του στις επιχειρήσεις, να στοχεύει και στο καλό των εργαζομένων. Μάλιστα, έφερε ως παράδειγμα ότι την 1η Απριλίου έγινε αναπροσαρμογή στους μισθούς όλων των υπαλλήλων του ομίλου Agrokom.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Ιβάν Σαββίδη:

- Ιβάν Ιγκνάτιεβιτς για πολλά χρόνια εσείς ασχολείστε με τις ρωσο-ελληνικές σχέσεις. Από ποια ανάγκη, κατά τη γνώμη σας, υπαγορεύεται η συνάντηση του Πρωθυπουργoύ της Ελλάδας κ. Αλέξη Τσίπρα με τον πρόεδρο της Ρωσίας κ. Βλαντιμίρ Πούτιν;

«Δεν κουράζομαι να επαναλαμβάνω ότι η Ρωσία δεν μπορεί χωρίς την Ελλάδα, αλλά και η Ελλάδα δεν μπορεί χωρίς τη Ρωσία. Έτσι τα έφερε η ιστορία: οι χώρες μας έχουν πάρα πολλές κοινές πολιτιστικές και πνευματικές παραδόσεις, για αυτό δεν μπορούν να υπάρχουν χωριστά η μια από την άλλη. Υπήρχαν περίοδοι, όταν οι ηγέτες των δύο χωρών συναντιούνταν τουλάχιστον μερικές φορές το χρόνο, συζητώντας ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, και ακριβώς αυτή η προσέγγιση, κατά την άποψή μου, απαντά σε μεγαλύτερο βαθμό στα στρατηγικά συμφέροντα τόσο της Ρωσίας, όσο και της Ελλάδας.

Από τη στιγμή που η Ελλάδα εντάχτηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δυστυχώς οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Μόσχας κάθε χρόνο γίνονταν όλο και πιο ψυχρές: οι Βρυξέλλες απλά δεν μπορούσαν να αφήσουν να έχει ένα από τα μέλη τους, στενές επαφές με τη Ρωσία. Για να είμαστε δίκαιοι, σημειώνω ότι και η Ρωσία σε κάποια χρονική περίοδο έπαψε επίσης να θεωρεί την Ελλάδα μελλοντικό της εταίρο, επικεντρώνοντας στην επίλυση άλλων στόχων.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ακόμη και σε αυτήν την περίοδο, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων παρέμεινε επικεντρωμένη στη συνεργασία με τη Ρωσία. Κάθε πολιτικός στην Ελλάδα, που συμμετείχε στις εκλογές, ακόμη και αν είχε φιλοδυτική πορεία, στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας έπρεπε οπωσδήποτε να συναντηθεί με τον Πατριάρχη της Ρωσίας και τους εκπροσώπους των ρωσικών πολιτικών και κοινωνικών κύκλων, αλλιώς απλά θα έχανε την υποστήριξη των ψηφοφόρων του. Κάποτε περπατούσα στο δρόμο στην Ελλάδα, με πλησίασε ένας από τους περαστικούς και είπε: «Είστε ο Σαββίδης; Παρακαλώ να πείτε στον Πούτιν ότι οι Έλληνες τον χρειάζονται περισσότερο από τους Ρώσους!».

Τώρα, που στην Ελλάδα άλλαξε η πολιτική, οι χώρες μας έχουν μια νέα ευκαιρία για την επαναπροσέγγιση. Οι εκπρόσωποι των κυρίαρχων κύκλων της Ελλάδας έχουν εκφράσει την επιθυμία τους για αποκατάσταση των στενών επαφών με τη Ρωσία. Δεν το κρύβω είμαι πραγματικά χαρούμενος, επειδή πίσω από αυτό κρύβονται μεγάλες προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένων και των δικών μου. Φυσικά, το αποτέλεσμα της συνάντησης μπορεί να εκτιμηθεί διαφορετικά, αλλά το γεγονός ότι η συνάντηση τελικά θα πραγματοποιηθεί μετά από αρκετά χρόνια ψυχρών σχέσεων, κατά την άποψή μου, είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά».

- Ποια από τα θέματα που σχετίζονται με τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, κατά τη γνώμη σας, είναι απαραίτητο να λυθούν σήμερα στο υψηλότερο επίπεδο;

«Ο κύκλος αυτών των θεμάτων μπορεί να είναι πολύ μεγάλος. Ο τουρισμός και η ενέργεια, είναι απλώς ελαφριές πινελιές, ό, τι βρίσκεται στην επιφάνεια. Επίσης, δεδομένης της αύξησης των πολεμικών διαθέσεων στον κόσμο και στην Ευρώπη, νομίζω, ότι αναπόφευκτα θα αγγιχτούν και τα ζητήματα της στρατιωτικής και τεχνικής συνεργασίας. Τονίζω ότι οι Έλληνες είναι έτοιμοι για τη διαδικασία βαθιάς ολοκλήρωσης των σχέσεων».

- Κατά πόσο οι κυρώσεις και τα μέτρα από τη ρωσική απαγόρευση στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων έχουν περιπλέξει τις σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας;

«Το εμπάργκο για την προμήθεια γεωργικών προϊόντων ήταν σε μεγάλο βαθμό ένα αναγκαίο μέτρο για τη Ρωσία. Ωστόσο, αν η χώρα μας προσέγγιζε λίγο διαφορετικά αυτό το θέμα, θα μπορούσαμε να πάρουμε πολύ πιο απτό αποτέλεσμα. Είναι γνωστό ότι, εάν σε μια μεγάλη πέτρα υπάρχουν μικρές ρωγμές, με την πάροδο του χρόνου υπό την επίδραση των φυσικών παραγόντων μπορεί να καταστραφεί. Έτσι και εμείς έπρεπε να αφήσουμε μικρές ρωγμές στο εσωτερικό της ΕΕ και να μην επιβάλουμε κυρώσεις κατά των χωρών που ενδιαφέρονται για τη συνεργασία με τη Ρωσία, της Ουγγαρίας, Σερβίας, Ελλάδας και ούτω καθεξής.

Και τώρα αποδεικνύεται ότι εξίσου τιμωρούνται και τα κράτη που επιθυμούν να αποδυναμώσουν τη χώρα μας, με αυτούς που έχουν γενικά θετική στάση απέναντι στη Ρωσία. Ειδικά επειδή η οικονομική έννοια των κυρώσεων αυτών είναι πολύ μικρή - ο κύκλος εργασιών του εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδας και της Ρωσίας στον τομέα των γεωργικών εφοδίων – είναι 400-500 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός ότι το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας είναι περισσότερα από 320 δις. ευρώ. Ως εκ τούτου για τους Έλληνες το εμπάργκο μας - είναι μια σταγόνα στον ωκεανό. Επιπλέον, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ελληνική αγροτική παραγωγή εξακολουθεί να έρχεται σε μας στα ράφια - μέσω των χωρών που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο των κυρώσεων, όπως η Τουρκία, όπου απλώς επικολλώνται μόνον οι ετικέτες με το όνομα της χώρας παραγωγής. Το εμπάργκο, είναι πιθανόν το πρόβλημα των μεμονωμένων γεωργών. Και αυτό το θέμα είναι πολύ σημαντικό από τη σκοπιά της πολιτικής. Για τους Έλληνες είναι πολύ δύσκολο και οδυνηρό να διαπιστώνουν ότι η Ρωσία, η «μεγάλη αδελφή» τους, έβαλε κάποιους περιορισμούς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, τον Αύγουστο του περασμένου έτους, ετοιμάσαμε και στείλαμε επιστολή στον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για την άρση των κυρώσεων στην Ελλάδα. Ελπίζω ότι το θέμα αυτό θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα.

Θα ήθελα να προσθέσω ότι, εάν τα αποτελέσματα της συνάντησης αυτής είναι θετικά, τότε η Ρωσία, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να εφαρμόζει πιο ενεργά την αρχή της «διπλωματίας της κοινωνίας των πολιτών» στην εξωτερική πολιτική της. Επειδή Ελλάδα και Ρωσία είναι και πάλι έτοιμοι για το διάλογο, και σ’ αυτό έχουν συμβάλλει όχι μόνον τα επίσημα πρόσωπα, αλλά και κοινωνικοί παράγοντες, επιχειρηματίες, οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά σε αυτές τις διαδικασίες. Το δυναμικό της «διπλωματίας της κοινωνίας των πολιτών» στη Ρωσία, δυστυχώς, είναι υποτιμημένο. Για παράδειγμα, όταν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών λόγω της οικονομικής κρίσης βρέθηκε μπροστά στην απειλή να κλείσει το Τμήμα Σλαβικών Γλωσσών, εγώ ανέλαβα την ευθύνη και τη δέσμευση για τη χρηματοδότησή του. Ήταν εντελώς δική μου πρωτοβουλία και είμαι περήφανος που χάρη στην υποστήριξη μου, η ελληνική νεολαία θα συνεχίζει να μελετά τη ρωσική γλώσσα. Ωστόσο, θα ήμουν ακόμη πιο ευτυχισμένος αν αυτό μου το ζητούσαν οι ηγέτες της Ρωσίας, αν ήταν δηλαδή, μέρος της κρατικής πολιτικής. Ως εκ τούτου, θα ήθελα οι μη κρατικοί φορείς, όσο το δυνατόν περισσότερο να εμπλέκονται στη διαδικασία προσέγγισης της Ρωσίας με τις χώρες που εμπίπτουν στο πεδίο των γεωπολιτικών συμφερόντων της».

- Είστε πρόεδρος ενός από τους μεγαλύτερους πολυτομεακούς ομίλους της Ρωσίας. Ποιές, κατά τη γνώμη σας, επιπτώσεις είχε στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ρωσίας η ένταση στις σχέσεις με τις δυτικές χώρες;

«Η κατάσταση δεν είναι απλή, ειδικά στον πραγματικό τομέα της οικονομίας. Εμείς πρόσφατα συνοψίσαμε τα τελικά αποτελέσματα εργασιών των επιχειρήσεών μας για το 2014. Και παρότι οι συνολικές ακαθάριστες πωλήσεις του ομίλου μας το 2014 αυξήθηκαν κατά 24% και ανήλθαν σε 65,7 δισ. ρούβλια, δεν είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένος με τα αποτελέσματα. Επειδή καταλαβαίνω καλά ότι, αν δεν υπήρχε όλη αυτή η ανώμαλη κατάσταση με την επιβολή τω κυρώσεων, με τα κερδοσκοπικά άλματα των συναλλαγματικών ισοτιμιών, τα αποτελέσματά μας θα ήταν αρκετές φορές υψηλότερα.

Για παράδειγμα, για τη βιομηχανία καπνού η συναλλαγματική ισοτιμία είναι υψίστης σημασίας. Επειδή σχεδόν όλα όσα είναι απαραίτητα για την παραγωγή των προϊόντων καπνού πρέπει να αγοράζονται στο εξωτερικό: πρώτες ύλες, εξοπλισμός. Και όταν για ένα μικρό χρονικό διάστημα, η ισοτιμία του δολαρίου ανεβαίνει σχεδόν κατά το ήμισυ, θα ήταν ανόητο να πούμε ότι τίποτα τρομερό δεν έχει συμβεί.

Σε μία ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση βρέθηκε η βιομηχανία επεξεργασίας κρέατος. Αυτός ο τομέας είναι από μόνος του πολύ ευάλωτος, καθώς οι εταιρείες πρέπει να εργάζονται με μεγάλες ποσότητες και με ελάχιστη κερδοφορία. Σήμερα, η βιομηχανία επηρεάζεται από μια σειρά αρνητικούς παράγοντες. Πρώτα απ 'όλα, με την αύξηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, καθώς η Ρωσία δεν παράγει αρκετή ποσότητα πρώτων υλών. Προσθέστε σε αυτό και την αύξηση του κόστους των εγχώριων παραγωγών κρέατος, που είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο αναγκάζονται να αυξάνουν τις τιμές στα προϊόντα τους. Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, παρατηρείται αύξηση άνω των 40% στις τιμές των πουλερικών, σχεδόν κατά 70% αυξήθηκε το κόστος του κρέατος. Ταυτόχρονα, η κρίση έπληξε τους καταναλωτές. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να μειώσουν τις δαπάνες τους για τρόφιμα, και, όπως δείχνει η εμπειρία, συχνά οι άνθρωποι κάνουν οικονομίες σε τέτοια προϊόντα, όπως κρέας και αλλαντικά. Ως εκ τούτου, ακόμη και αν προσπαθώ να είμαι αισιόδοξος, νομίζω ότι η κατάσταση στον τομέα της επεξεργασίας κρέατος μόνο θα χειροτερέψε»ι.

- Κατά την άποψή σας, ποια μέτρα από την πλευρά του κράτους θα μπορούσαν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις σε αυτή την κατάσταση;

«Όταν πρόκειται για την επεξεργασία του κρέατος, το πιο σημαντικό βήμα είναι η κατάργηση των ποσοστώσεων για την αγορά του κρέατος στο εξωτερικό ή η παροχή άμεσων ποσοστώσεων στη βιομηχανία επεξεργασίας του κρέατος. Η Ρωσία είναι η μόνη χώρα στην οποία υπάρχει τέτοια περίεργη «εφεύρεση», όπως ενοικίαση ποσοστώσεων. Αυτό το σύστημα πλουτίζει τους μεσάζοντες, ενώ οι παραγωγοί σηκώνουν πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση».

- Αν εξετάσουμε την κατάσταση στο σύνολό της, θα καταλάβουμε ότι σήμερα είναι απαραίτητο να προβλεφθεί ειδική στήριξη στην πραγματική οικονομία. Επειδή παρέχει τις θέσεις εργασίας, τους φόρους, λύνει μια σειρά των κοινωνικών θεμάτων. Ωστόσο, οι τρέχουσες ενέργειες της Κεντρικής Τράπεζας, για να το θέσω ήπια, δεν συμβάλλουν στην επίλυση αυτού του προβλήματος. Για ακόμη μια φορά σώζουμε το τραπεζικό σύστημα, θυσιάζοντας την πραγματική οικονομία. Ποια επιχείρηση θα μπορέσει να αντέξει το πιστωτικό φορτίο κατά 18-20%; Ακόμη και η παλιά τιμή των 12-13% για ορισμένες βιομηχανίες ήταν δυσβάσταχτη.

«Είμαι βέβαιος ότι σήμερα οι ρωσικές επιχειρήσεις περισσότερο από ποτέ χρειάζονται επενδυτικά δάνεια με επιτόκια όχι περισσότερο από 3-5%. Η χρήση τους πρέπει να ελέγχεται αυστηρά: εάν πήρε κανείς το δάνειο για επενδυτικούς σκοπούς, αλλά το ξόδεψε, για παράδειγμα, για χρηματοδότηση κεφαλαίου κίνησης, τότε πρέπει να επιστρέψει στο κράτος χρήματα με πλήρη επιτόκια.

Στρέψτε την προσοχή σας στις ευρωπαϊκές χώρες: τα επιτόκια των δανείων για επενδύσεις δεν ξεπερνούν το 0,5-1%. Στην Ελβετία, για παράδειγμα, το επιτόκιο είναι μηδέν, δηλαδή όταν ανοίγεις μια επιχείρηση, δημιουργείς νέες θέσεις εργασίας, μπορούν ακόμα και να σε πληρώσουν... Τέτοια πρακτική δεν είναι τυχαία - οι χώρες αυτές στην ιστορία τους, έχουν βιώσει περισσότερες από μία κρίσεις και κατέληξαν σε αυτό πειραματικά. Ενώ εμείς τρία χρόνια πριν, πήραμε το επενδυτικό δάνειο και πρόσφατα λάβαμε ειδοποίηση από την τράπεζα, ότι λόγω των αυξημένων κινδύνων, μας αυξάνει κατά λίγες ποσοστιαίες μονάδες το επιτόκιο».

- Σκοπεύετε να προσαρμόσετε τη στρατηγική ανάπτυξης των επιχειρήσεών σας σε σχέση με τη σημερινή ασταθή κατάσταση στην εγχώρια οικονομία;

«Ψάχνουμε για νέες ευκαιρίες, προκειμένου να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της επιχείρησής μας. Μια από αυτές είναι η μετατόπιση από την εγχώρια στην εξωτερική αγορά. Έτσι, θέτουμε «υπέρ-στόχο» στην επιχείρηση καπνού μας, να αρχίσουμε να πουλάμε το ένα τρίτο του όγκου των προϊόντων καπνού στο εξωτερικό. Πριν από λίγο καιρό, δεχτήκαμε αντιπροσωπεία από το Ιράκ, τώρα διαπραγματευόμαστε με το Ιράν, τη Συρία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, σχεδιάζουμε μια ενεργή ανάπτυξη στην αφρικανική ήπειρο.

Την ικανοποιητική πρόοδο στην εξωτερική αγορά αποδεικνύει η παραγωγή της εταιρείας ειδών συσκευασίας "Atlantis-Pak". Πέρυσι, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 19% και ανήλθαν σε 2,4 δισεκατομμύρια ρούβλια. Η κρίση χτύπησε και αυτή την επιχείρηση αλλά δεδομένου ότι σήμερα η "Atlantis-Pak" δραστηριοποιείται σε 70 χώρες, υπάρχει νομισματικό κέρδος, όμως, σε γενικές γραμμές, η κατάσταση στην επιχείρηση δεν είναι κακή. Θα αναπτύξουμε και περαιτέρω αυτή την κατεύθυνση. Δημιουργήσαμε τα κορυφαία προϊόντα μας - "IPil" και "ITsel"- με μοναδικά χαρακτηριστικά, προκειμένου να λάβoυμε πρώτες θέσεις στην παγκόσμια αγορά. Και αν δεν προκύψουν νέες εντάσεις στις σχέσεις με τις δυτικές χώρες, με μεγάλη πιθανότητα θα εκπληρώσουμε αυτόν το στόχο.

Καταλαβαίνω ότι τέτοια στρατηγική έρχεται λίγο σε αντίθεση με την τρέχουσα πολιτική της κυβέρνησης, η οποία θέλει να δημιουργηθούν οι νέες επιχειρήσεις στην εγχώρια αγορά. Αλλά πρέπει με κάποιο τρόπο να επιβιώσουμε σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε σήμερα, πρέπει να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις που προσανατολίζονται στην εγχώρια αγορά. Γι 'αυτό ακριβώς σήμερα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη των ξένων αγορών».

- Η αποδυνάμωση του ρουβλίου αναγκάζει και άλλες επιχειρήσεις να πάρουν απόφαση για επαναπροσανατολισμό προς τις δυτικές αγορές. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που, ενδεχομένως, συνεπάγεται τέτοια προσέγγιση στην περιφερειακή οικονομία και τη χώρα γενικά;

«Κατά τη γνώμη μου, μειονεκτήματα δεν υπάρχουν. Κατά την τελευταία δεκαετία, η Ρωσία έκανε ένα τεράστιο βήμα για την ενσωμάτωση στην παγκόσμια οικονομία, και για εμάς αυτό το γεγονός φέρνει ένα τεράστιο όφελος. Δεν πρέπει να παραδεχτούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε σε απομόνωση, πίσω από το «Σιδηρούν Παραπέτασμα». Χωρίς την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνολογιών δεν θα μπορέσουμε να επιτύχουμε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και κυρίως να διπλασιάσουμε το ΑΕΠ».

- Εκτός από τον επαναπροσανατολισμό προς τις ξένες αγορές, τι άλλο μπορούν να κάνουν οι ρωσικές επιχειρήσεις για να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους;

«Ένας σημαντικός πόρος μπορεί να είναι η μείωση των εξόδων εντός της επιχείρησης. Η «Agrokom" δήλωσε ότι το 2015 θα γίνει έτος μείωσης των λειτουργικών εξόδων. Τώρα έχουμε διαγνώσει όλες τις διαδικασίες παραγωγής, κάνουμε την ενοποίηση των διάφορων διαδικασιών, κάνουμε σοβαρή αναθεώρηση της εσωτερικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Ακόμα έχουμε προσελκύσει εταιρείες συμβούλων που θα μας βοηθήσουν σε αυτά τα θέματα. Δηλαδή η ίδια η παραγωγή αυτή τη στιγμή μπορεί να γίνει ένα σημαντικό απόθεμα, προκειμένου να βελτιώσει τις επιδόσεις και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Ενας άλλος πόρος για τις εταιρείες μας είναι η μείωση του συχνά υπερβολικά υψηλού κόστους των προϊόντων μας σε καταστήματα λιανικής πώλησης. Σήμερα ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε σε καταστήματα λιανικής πώλησης το προϊόν γύρω από το οποίο τα τελευταία χρόνια γίνονται «σκληρές μάχες». Αυτό το προϊόν είναι τα τσιγάρα. Έτσι, από τη μία πλευρά, σε όλη τη χώρα θα εμφανιστούν τουλάχιστον 300 με 400.000 καινούριες θέσεις εργασίας, και από την άλλη θα εξαφανιστούν τα αδικαιολόγητα μη λειτουργικά έξοδα».

- Πόσο πολύ αξιολογείτε το δυναμικό της Κριμαίας σ’ αυτή την κατεύθυνση;

«Πιστεύω ότι δε κάνω λάθος, αν πω, ότι οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία είναι οι Έλληνες. Αν σκάψουμε βαθιά στις σελίδες της ιστορίας, οι Έλληνες στη χερσόνησο της Κριμαίας εμφανίστηκαν τα χρόνια των Σκυθών. Ακόμη και τώρα εκεί διαμένει ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής διασποράς. Και φυσικά, εμείς απλά δεν μπορούσαμε να αγνοήσουμε την εμφάνιση των δύο νέων ομοσπονδιακών περιοχών εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Τώρα αναπτύσσουμε στην Κριμαία ένα δίκτυο καταστημάτων "Assorti".

Ωστόσο, είναι λάθος να σκεφτεί κανείς ότι δραστηριοποιούμαστε στην Κριμαία μόνο για να βγάλουμε λεφτά. Λυπάμαι, αλλά είναι γεγονός ότι για πολλά χρόνια οι ουκρανικές αρχές δεν έκαναν σχεδόν τίποτα για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του ελληνικού λαού. Ως εκ τούτου, σκοπεύουμε να εφαρμόσουμε στην περιοχή αυτή μια σειρά από φιλανθρωπικά προγράμματα, πρώτα απ’ όλα για την αποκατάσταση των ορθόδοξων εκκλησιών».

- Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι ετήσιες χορηγίες του φιλανθρωπικού ιδρύματος "Agrokom" υπερβαίνουν τα 350 εκατ. ρούβλια. Πιστεύετε ότι είναι απαραίτητο να διατηρήσετε το προηγούμενο όγκο χρηματοδότησης των κοινωνικών και φιλανθρωπικών προγραμμάτων ακόμα και αυτή τη κρίσιμη στιγμή;

«Είμαι βέβαιος ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης, η σημασία της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων μόνον αυξάνεται. Όσο τετριμμένο κι αν ακούγεται, η "καρδιά" της κάθε επιχείρησης είναι οι άνθρωποι, επειδή από την επιθυμία, την ενέργειά τους, τη συναισθηματική κατάστασή τους, εξαρτάται το πόσο αποτελεσματικά θα λειτουργήσει το σύστημα. Για την ομάδα σου, είναι σημαντικό να καταλαβαίνει ότι ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης δεν είναι αυτός που απλώς βάζει «χρυσές τουαλέτες» στο σπίτι του, αλλά σωστά διανέμει τα κέρδη του και κατά αυτόν τον τρόπο φέρνει το μέγιστο όφελος στους ανθρώπους, την περιοχή, τη χώρα.

Γι’ αυτό, όταν λαμβάνω οποιαδήποτε απόφαση, καθοδηγούμαι όχι μόνον από επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά και με το τι κοινωνικά οφέλη θα έχει. Για παράδειγμα, λυπάμαι πάρα πολύ για το πώς διαδραματίζονται σήμερα τα γεγονότα γύρω από το παλιό αεροδρόμιο του Ροστόβ στον Ντον. Έχει ανακοινωθεί επίσημα ότι σ’ αυτό το χώρο θα πραγματοποιηθεί ανοικοδόμηση, γεγονός που σημαίνει ότι είναι αναπόφευκτη «η ευθανασία» του εργοστασίου επισκευής αεροσκαφών №412, που ανήκει στην "Agrokom". Μ’ αυτόν τον τρόπο το εργοστάσιο δεν θα μπορέσει να εκτελέσει τα καθήκοντά του χωρίς το διάδρομο του αεροδρομίου. Από επιχειρηματικής άποψης, το κλείσιμο του εργοστασίου δεν αποτελεί πρόβλημα, γιατί δεν παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για την επιχείρησή μας, αλλά εγώ δεν καταλαβαίνω πώς θα κοιτάξω στα μάτια τους ανθρώπους που εργάζονται εκεί τώρα, που είναι περίπου 850 άτομα. Κατά τη γνώμη μου, οι αρχές της περιοχής πρέπει σκεφτούν ταυτόχρονα και για την τύχη του εργοστασίου №412, κλείνοντας το αεροδρόμιο. Μήπως πρέπει να προγραμματίσουν τη μεταφορά της παραγωγής; Μετά από όλα, είναι μια μοναδική επιχείρηση στη Ρωσία, μετά το κλείσιμο της θα πρέπει να στείλουν τις παραγγελίες για την επισκευή αεροσκαφών στα εργοστάσια της Λευκορωσίας.

Όσον αφορά την εταιρία «Agrokom», αυτή φέτος θα συνεχίσει την υλοποίηση των κοινωνικών προγραμμάτων της. Θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί το χάντμπολ, την ανοικοδόμηση των εκκλησιών. Επίσης, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις πληθωριστικές διαδικασίες που μειώνουν το βιοτικό επίπεδο των Ρώσων. Γι’ αυτό από την 1η Απριλίου έγινε τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών σε όλους τους εργαζόμενους του ομίλου των εταιρειών μας».