Ντέρμπι σε όλες τις… γλώσσες

Είναι φορές, όπου οι διαφορές δύο ομάδων σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, πέρα από το αγωνιστικό κομμάτι, επεκτείνονται και σε πολιτικές, ταξικές, είτε θρησκευτικές διαμάχες αιώνων. Τότε, δεν μιλάμε για ένα απλό παιχνίδι, αλλά για ένα ντέρμπι.
Η… σημειολογία και ακριβής προέλευση της λέξης ντέρμπι, η αλήθεια είναι πως υπόκειται σε διάφορες εκδοχές.
Τοπικό ντέρμπι ή απλά ντέρμπι, έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε μια αθλητική συνάντηση ανάμεσα σε ομάδες της ίδιας πόλης ή σε δύο μεγάλους συλλόγους μιας ώρας. Το σίγουρο είναι πως, πρόκειται για λέξη αγγλικής προέλευσης και προέρχεται από την πόλη Ντέρμπι της κεντρικής Αγγλίας.

Σύμφωνα με τις εικασίες, ο συγκεκριμένος όρος ενδέχεται να προήλθε από την ιπποδρομία του Ντέρμπι, που ιδρύθηκε το 1780, είτε από το ντέρμπι Έβερτον-Λίβερπουλ, τα γήπεδα των οποίων χωρίζονται από το Στάνλεϊ Παρκ, που άνηκε στον Κόμη του Ντέρμπι.

Η πιο διαδεδομένη εκδοχή ωστόσο, αναφέρει πως από τις αρχές του 18ου αιώνα, στην πόλη του Ντέρμπι γινόταν ένας παραδοσιακός ποδοσφαιρικός αγώνας, στον οποίο συμμετείχε όλη η πόλη και συχνά κατέληγε σε συμπλοκές. Οι δυο αντίπαλες ομάδες προέρχονταν από τις ενορίες των Αγίων Πάντων και του Αγίου Πέτρου και στην πράξη συμμετείχαν όλοι όσοι επιθυμούσαν, δηλαδή πάνω από 1000 άτομα. Ένας Γάλλος που παρακολούθησε τον αγώνα του Ντέρμπι το 1829, τον περιγράφει ως τρομακτικό και σημειώνει πως αυτό που συνέβαινε δεν έπρεπε να αποκαλείται παιχνίδι αλλά μάχη.

Όποια κι αν είναι η αλήθεια, τα παιχνίδια που ανά τον πλανήτη αποκαλούμε πλέον ως ντέρμπι, είναι αυτά που καθηλώνουν τον κόσμο και συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το Onsports, με αφορμή το μεγάλο παιχνίδι του Σαββάτου (19/2) αναζήτησε και σας παρουσιάζει τα σπουδαιότερα ντέρμπι στον κόσμο.

Μίλαν-Ίντερ (Ιταλία)

Η μεγαλύτερη κόντρα του ιταλικού ποδοσφαίρου έχει ως έδρα το Μιλάνο. Ο τοπικιστικός χαρακτήρας της κόντρας είναι ιδιαίτερος και σε αυτό συμβάλλει και το κοινό στάδιο που χρησιμοποιούν οι δύο σύλλογοι. «Σαν Σίρο» για τους μεν (Μίλαν), «Τζιουσέπε Μεάτσα» για τους δε (Ίντερ).
Η τεράστια ιστορία των δύο ομάδων, αλλά και το γεγονός πως στην ουσία η μία αποτελεί… δημιούργημα της άλλης, κάνει αναπόφευκτη τη μεταξύ τους διαμάχη.
Όλα ξεκίνησαν το 1908, όταν κάποιες εσωτερικές διαφορές στη διοίκηση της Μίλαν (είχε ιδρυθεί το 1899), έφεραν τη διάσπαση του συλλόγου και την δημιουργία της Ίντερ.
Έκτοτε, το… μίσος μεταξύ τους καλά κρατεί και κάθε ντέρμπι είναι ευκαιρία για αμφότερες τις ομάδες να αποδείξουν ότι είναι οι κυρίαρχοι του Μιλάνου.

Μπαρτσελόνα-Ρεάλ Μαδρίτης (Ισπανία)

Πρόκειται για το «el clasico» του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Το Μπαρτσελόνα-Ρεάλ Μαδρίτης, δεν είναι απλά το σπουδαιότερο ντέρμπι στην Ευρώπη, αλλά μια τεράστια κόντρα που χρονολογείται από την ίδρυση των δύο ομάδων.
Η διαμάχη τους έχει σημαδευτεί από κόντρες, δολοφονίες, αρπαγές παικτών, αλλά και του διαχρονικού… εμφυλίου της χώρας, μεταξύ Καστιγιάνων και Καταλανών.
Τα αίτια της διαμάχης, ξεκινούν από τη «συμπάθεια» του βασιλικού καθεστώτος στη Ρεάλ, την απέλαση του ιδρυτή της Μπαρτσελόνα του Γκαμπέρ το 1925 και την μετέπειτα αυτοκτονία του, στη δολοφονία του προέδρου των Καταλανών, Ζοζέπ Σουνιόλ, από τη δικτατορία του Φράνκο, αλλά και στην αρπαγή του μεγάλου Αλφρέντο ντι Στέφανο από τη Ρεάλ, την ώρα που είχε συμφωνήσει να αγωνιστεί στη Μπαρτσελόνα.
Αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός πως στην περίοδο της δικτατορίας η Μπαρτσελόνα είχε ταυτιστεί με την αντίσταση και τους Βάσκους αυτονομιστές, δημιουργείται ένα τέλειο σκηνικό… έχθρας, η οποία ωστόσο όλα αυτά τα χρόνια μετατρέπεται σε ποδοσφαιρική… απόλαυση.

Λίβερπουλ-Μάντσεστερ (Αγγλία)

Παρότι οι δύο ομάδες δεν είναι «κάτοικοι» της ίδιας πόλης, η κόντρα τους κρατά από το ξεκίνημα της ύπαρξής τους. Για την ακρίβεια, το μίσος μεταξύ τους υπήρχε, πριν καλά καλά ιδρυθούν, λόγω της κόντρας μεταξύ των πόλεων του Λίβερπουλ και του Μάντσεστερ. Αιτία ήταν η δημιουργία του καναλιού του Μάντσεστερ, το οποίο έδινε στην πόλη πρόσβαση στην θάλασσα, αλλά ταυτόχρονα οδηγούσε σε μαζικές απολύσεις στο λιμάνι του Λίβερπουλ.
Όταν αργότερα οι δύο ομάδες εξελίχθηκαν ως οι σπουδαιότερες της «γηραιάς αλβιόνας», το μίσος τους πήρε και αγωνιστικό χαρακτήρα και η κόντρα για το ποια είναι η κορυφαία αγγλική ομάδα καλά κρατεί…

Φενέρμπαχτσέ-Γαλατάσαραϊ (Τουρκία)

Αποτελούν τις δύο μεγάλες ομάδες της Κωνσταντινούπολης, με την κάθε μια να έχει διαφορετικές επιρροές. Η Γαλατασαράι ιδρύθηκε από φοιτητές της ευρωπαϊκής πλευράς της πόλης, ενώ η Φενέρμπαχτσέ έχει τις ρίζες της στην ασιατική πλευρά. Τα λαϊκά στρώματα υποστηρίζουν την Φενέρμπαχτσε, ενώ η εύπορη τάξη την Γαλατάσαραϊ.
Όπως και να το δεις, τους οπαδούς των δύο ομάδων χωρίζει ένα αββυσαλέο μίσος, που ξεκινά από το… μακρινό 1934. Τότε σε ένα… φιλικό παιχνίδι των δύο ομάδων, ο διακόψει το ματς με τον κίνδυνο να υπάρξουν θύματα, εντός του γηπέδου ή στις κερκίδες.

Ρέιντζερς-Σέλτικ (Σκωτία)

Όταν μιλάμε για ντέρμπι, μάλλον μιλάμε για το Ρέιντζερς-Σέλτικ. Βασισμένο τόσο σε θρησκευτικές διαφορές, αλλά και με πολιτικές προεκτάσεις, το Ρέιντζερς-Σέλτικ έχει στιγματιστεί από το μίσος μεταξύ των οπαδών. Οι… ρίζες του βρίσκονται στα τέλη του περασμένου αιώνα, με τους μεν να εκπροσωπούν τους καθολικούς και τους δε τους προτεστάντες.
Πρόκειται για ένα από τα πλέον «αιματοβαμμένα» ντέρμπι, με τραγικές στιγμές στην ιστορία του, τον θάνατο του  γκολκίπερ της Σέλτικ, Τζον Τόμσον, το 1931, όταν δέχτηκε κλωτσιά στο κεφάλι, προσπαθώντας να αρπάξει τη μπάλα από τα πόδια επιθετικού των Ρέιντζερς, αλλά και τον χαμό 66 φιλάθλων των Ρέιντζερς  το 1971, κατά τη διάρκεια πανηγυρισμών για νικητήριο γκολ της ομάδας τους στις καθυστερήσεις.

Ρόμα-Λάτσιο (Ιταλία)

Οι πολιτικές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε Λάτσιο και Ρόμα, είναι μία από τις βασικές αιτίες για την αντιπαλότητα τους. Οι «λατσιάλι» έχουν μία ακροδεξιά φιλοσοφία, ενώ οι «τζιαλορόσι» χαρακτηρίζονται ως αριστερόφρονες.
Αμφότεροι χρησιμοποιούν ως έδρα τους το «Ολίμπικο» και ανέκαθεν είχαν ως πρωταρχικό μέλημα να καταστήσουν εαυτόν ως… τον άρχων της «αιώνιας» πόλης. Η τεράστια έχθρα τους, σημαδεύτηκε με τον τραγικό θάνατο του οπαδού της Λάτσιο, Βιτσένζο Παπερέλι, από φωτοβολίδα οπαδών της Ρόμα το 1979.

Μπόκα Τζούνιορς-Ρίβερ Πλέιτ (Αργεντινή)

Αναφέρεται και ίσως όχι άδικα, ως το «superclassico» του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Μπόκα Τζούνιορς και Ρίβερ Πλέιτ εδρεύουν στο Μπουένος Άιρες, με την αντιπαλότητά τους να οφείλεται κυρίως σε ταξικές διαφορές, αλλά και στην οικονομική επιφάνεια που αντιπροσωπεύουν οι δύο αντίπαλοι. Τα παιχνίδια των δύο ομάδων, είθισται να προσφέρουν μεγάλες συγκινήσεις, αλλά δεν έχουν λείψει και οι τραγωδίες.
Κορυφαία όλων ήταν το 1968, όταν 71 άνθρωποι (!) έχασαν τη ζωή τους στο «Ελ Μονουμεντάλ» (σ.σ. έδρα της Ρίβερ). Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1987, το «superclassico» είχε και πάλι κακή κατάληξη, καθώς μετά το ματς ακολούθησαν βίαια επεισόδια μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων, τα οποία είχαν σαν συνέπεια έναν νεκρό και 60 τραυματίες.

Παρτιζάν-Ερυθρός Αστέρας (Σερβία)

Το «καυτό» αίμα των βαλκάνιων γειτόνων Σέρβων, έχει δημιουργήσει ένα από τα σπουδαιότερα ντέρμπι της Ευρώπης. Πρωταγωνίστριες οι δύο μεγάλες ομάδες του Βελιγραδίου, Παρτιζάν και Ερυθρός Αστέρας. Οι πρώτοι ιδρύθηκαν το 1945 ως παρακλάδι του γιουγκοσλαβικού στρατού και αργότερα την ίδια χρονιά δημιουργήθηκε και πιο «αριστοκρατικός» Ερυθρός Αστέρας.
Τους οπαδούς των δύο ομάδων χωρίζει ένα τεράστιο μίσος, με τα ραντεβού «θανάτου» στους δρόμους του Βελιγραδίου, να είναι συχνό φαινόμενο. Σε ένα από αυτά, το 2006 έχασε τη ζωή του ένας φίλαθλος της Παρτιζάν.

Φλαμένγκο-Φλουμινένσε (Βραζιλία)
Το κλασικό βραζιλιάνικο ντέρμπι, ευρύτερα γνωστό ως «Φλα-Φλου». Η ιδιαιτερότητά του δεν εντοπίζεται τόσο στην κόντρα των δύο συλλόγων, όσο στην επιρροή που έχει το συγκεκριμένο ματς στο κοινό της Βραζιλίας.
Αξίζει να τονίσουμε, ότι οι 190.603 οπαδοί, που παρακολούθησαν το εν λόγω παιχνίδι στο Μαρακανά το 1963, αποτελεί μέχρι σήμερα παγκόσμιο ρεκόρ –μάλλον ακατάρριπτο- προσέλευσης φιλάθλων μέχρι τις μέρες μας.

Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός

Last but not… least. Αφήσαμε για τελευταίο το δικό μας ντέρμπι «αιωνίων». Ο μεν Παναθηναϊκός προέρχεται από το κέντρο της Αθήνας και αντιπροσώπευε την μεσαία και ανώτερη τάξη, ενώ ο δε Ολυμπιακός, ως ομάδα του λιμανιού, είχε ως βάση της την εργατική τάξη.
Όλα αυτά στα πρώτα χρόνια της ύπαρξής τους, γιατί πλέον αμφότερες οι ομάδες προσελκύουν κόσμο όλων των κοινωνικών τάξεων. Το γεγονός πως «κόκκινοι» και «πράσινοι» αποτελούν τις δύο μεγαλύτερες ομάδες του ποδοσφαίρου της χώρας, αποτέλεσε το έναυσμα για την μεταξύ τους… αβυσσαλέα κόντρα.
Καταρχήν μέσα στους αγωνιστικούς χώρους και από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 και στις κερκίδες, με τα παιχνίδια ανάμεσα στους δύο συλλόγους, να θυμίζουν περισσότερο… πόλεμο, παρά ποδοσφαιρικό αγώνα.

Πέρα από τα μεγάλα παιχνίδια, που ήδη αναφέραμε, υπάρχουν κι άλλες αναμετρήσεις που κρύβουν μεγάλη αντιπαλότητα. Τις παραθέτουμε επιγραμματικά:

Άρης-ΠΑΟΚ
ΑΠΟΕΛ-Ομόνοια (Κύπρος)
Μπενφίκα-Πόρτο (Πορτογαλία)
Σεβίλλη-Ρεάλ Μπέτις (Ισπανία)
Άγιαξ-Φέγενορντ (Ολλανδία)
Λίβερπουλ-Έβερτον (Αγγλία)
Μάντσεστερ Γιουν.-Μάντσεστερ Σίτι
Μαρσέιγ-Παρί Σεν Ζερμέν (Γαλλία)
Ραπίντ Βιέννης-Αούστρια Βιέννης (Αυστρία)
Νασιονάλ-Πενιαρόλ (Ουρουγουάη)
Παλμέιρας-Κορίνθιας (Βραζιλία)
Μπαρτσελόνα-Έμελεκ (Εκουαδόρ)
Αλ Αχλί-Ζάμαλεκ (Αίγυπτος)