Bad Blue Boys: Οι σκληροί του Ζάγκρεμπ και η «πολεμική» ιστορία τους

Bad Blue Boys: Πώς δημιουργήθηκαν οι οργανωμένοι οπαδοί της Ντιναμό Ζάγκρεμπ μέσα σε εμφυλιοπολεμικό κλίμα και εξελίχθηκαν σε ένα από τα πιο «δεν μπλέκεις» κλαμπ στον πλανήτη…

Όσοι δεν τους γνώριζαν, τους έμαθαν προφανώς για τους εντελώς λάθος λόγους. Οι Bad Blue Boys, ένα από τα πιο σκληρά κλαμπ οπαδών στην Ευρώπη, αν όχι στον κόσμο, συστήθηκαν στην πλατιά μάζα του ελληνικού κοινού μέσα από την τραγωδία της Νέας Φιλαδέλφειας. Η παρουσία 150-200 μελών τους, η επίθεση έξω από το γήπεδο της ΑΕΚ και εν τέλει η δολοφονία του 29χρονου Μιχάλη Κατσουρή έφερε αρκετά ρεπορτάζ για το ποιοι είναι, αλλά και για το πώς και γιατί δρουν έτσι οι Κροάτες οπαδοί. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως από την ίδρυσή τους ως σήμερα άλλαξαν πολλά αλλά παρέμεινε ίδιο το «πολεμικό» attitude που διατηρούν οι Bad Blue Boys. Διότι από το 1986 μέχρι σήμερα, δεν είναι ίδια ούτε η Κροατία, ούτε το ποδόσφαιρο αλλά ούτε κι ο πλανήτης ολόκληρος.

Την εποχή της ίδρυσης του σκληροπυρηνικού αυτού συνδέσμου, στην Ενωμένη Γιουγκοσλαβία επικρατούσε αναβρασμός. Το… καπάκι στη χύτρα χοροπηδούσε και ήταν θέμα χρόνου να σκάσει, όπως έγινε εν τέλει με τον πόλεμο του 1990 και τη μετέπειτα διάλυση της Γιουγκοσλαβίας εις τα εξ ων συνετέθη. Πίσω, λοιπόν, στο 1986 ήδη αρκετές ομάδες είχαν ένθερμους υποστηρικτές που άρχισαν να περνάνε στα γήπεδα τα συνθήματα των πόλεων, τις πολιτικές απόψεις και τις προθέσεις για ανεξάρτητη Κροατία. Τα μέλη της Torcida, ενός εκ των παλαιότερων κλαμπ οπαδών στην Ευρώπη με έτος ίδρυσης το 1950, είχαν αρκετά ισχυρή φωνή στους αγώνες της Χάιντουκ Σπλιτ. Εξίσου δυναμική και η παρουσία των Armada, οπαδών της Ριέκα. Η «μεγάλη» ομάδα της Κροατίας, όμως, ήταν η Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Ήταν αυτή που «χτυπούσε» στα ίσα τους «Σέρβους» της Παρτιζάν και του Ερυθρού Αστέρα και διεκδικούσε την πρωτοκαθεδρία, κάνοντας παράλληλα υπερήφανο το «Κροατικό» κομμάτι της Γιουγκοσλαβίας.

Εικόνα από τις κερκίδες σε αγώνα από τα πρώτα χρόνια δράσης των Bad Blue Boys

Οι οπαδοί της ήταν σκληροί, στην πλειοψηφία τους Κροάτες εθνικιστές και αντικομμουνιστές αλλά δεν είχαν μπει κάτω από μια κοινή «σκέπη». Αυτή βρέθηκε το 1986 όταν ιδρύθηκαν οι Bad Blue Boys. Οι όποιες διαφορές για το ποδόσφαιρο με τους Torcida και τους Armada, πήγαν περίπατο όσο άρχισε να «φουντώνει» η εξέγερση στα εδάφη της Κροατίας. Σύμφωνα με στοιχεία από την ιστοσελίδα των BBB, για πρώτη φορά ο σύνδεσμος εμφανίστηκε στο γήπεδο με αυτή την ονομασία στις 17 Μαρτίου 1986, στον αγώνα με τη Χάιντουκ στο Σπλιτ. Η ταινία «Bad Boys» με πρωταγωνιστή τον Σον Πεν έδωσε την έμπνευση για το όνομα, ενώ το «Blue» μπήκε με παρότρυνση του Τόνι Πρλατς, της Torcida, που είπε στους φίλους του από το Ζάγκρεμπ πως θα έπρεπε να υπάρχει αναφορά στο μπλε όνομα της ομάδα. Σαν σήμα, επιλέχθηκε ένα μπουλντόγκ – όχι ιδιαίτερα πρωτότυπο αν αναλογιστεί κανείς πως πρωταγωνιστεί σε αρκετά πανό οργανωμένων οπαδών σε όλο τον κόσμο…

Πρώτος ηγέτης των Bad Blue Boys ήταν ο Σαντρο Ντούιμουσιτς, ενώ στην πορεία ηγήθηκαν του «στρατού» των Κροατών πρόσωπα όπως ο Ντένιτς Σέλερ, που πλέον πολεμά στην Ουκρανία με το ναζιστικό τάγμα Αζόφ. Προφανώς και οι… σκληροί του Ζάγκρεμπ χρειάζονταν ηγέτες με ανάλογα χαρακτηριστικά όπως αυτά του «Αρκάν». Ο κατά κόσμον Ζέλικο Ραζνάτοβιτς ήταν ο αρχηγός των Delije του Ερυθρού Αστέρα την ίδια περίοδο, αλλά και της παραστρατιωτικής οργάνωσης «Τίγρεις» που έδρασε στον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας. Όταν λοιπόν, οι Bad Blue Boys έκαναν ταξίδι για εκτός έδρας αγώνα σε πόλεις όπως το Βελιγράδι ή άλλες της σημερινής Σερβίας, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν είχαν και την πλέον εύκολη αποστολή, αλλά ούτε και τις πλέον αγαθές προθέσεις.

Αντίστοιχα, βέβαια, υπέφεραν οι ομάδες και οι οπαδοί που έπρεπε να ταξιδέψουν στο «Μάξιμιρ», την έδρα της Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Ειδικότερα οι αναμετρήσεις με τον Ερυθρό Αστέρα, ήταν ο… πόλεμος πριν από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Η αναμέτρηση των δύο ομάδων στις 13 Μαΐου 1990 θεωρείται πως ήταν η σπίθα που έφερε την έκρηξη και ξεκίνησε τον εμφύλιο που οδήγησε στη διάλυση της Ενωμένης Γιουγκοσλαβίας. Οι προκλήσεις από την πλευρά των Delije, που έφτασαν σαν στρατός στο Ζάγκρεμπ με ηγέτη τον διαβόητο «Αρκάν», δεν έμειναν αναπάντητες.

Η εμβληματική κλωτσιά του Ζβόνιμιρ Μπόμπαν στον ιστορικό αγώνα της 13ης Μαΐου 1990 απέναντι στον Ερυθρό Αστέρα.

Πολύ γρήγορα απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλο το γήπεδο έπεφτε ανελέητο ξύλο, με τους Bad Blue Boys να κατηγορούν ακόμα πως οι αστυνομικοί συνέδραμαν τους οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα. Χαρακτηριστικό είναι το στιγμιότυπο όπου ένας αστυνομικός ξυλοκοπεί ανελέητα νεαρό οπαδό της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και ο τότε 22χρονος αρχηγός της ομάδας, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν, με μια εναέρια κλωτσιά στο… όργανο, απελευθέρωσε τον οπαδό. Ήταν μια στιγμή – σύμβολο για όλη τη διάρκεια του πολέμου, αναφορικά με τους Κροάτες. Οι Bad Blue Boys ακόμα και σήμερα, αναφέρουν τη 13η Μαΐου ως την ημέρα έναρξης του «Πολέμου για την Πατρίδα». Η αλήθεια είναι πως με την έναρξη του πολέμου, τα περισσότερα μέλη των Bad Blue Boys έσπευσαν στην πρώτη γραμμή. Κάποιοι γύρισαν και θεωρήθηκαν ήρωες, κάποιοι δεν γύρισαν ποτέ από το μέτωπο… Άλλωστε, έξω από το «Μάξιμιρ» υπάρχει μνημείο για τα μέλη των Bad Blue Boys που «πολέμησαν για τη Μαμά Κροατία» ενάντια στους Σέρβους και στην «εθνοκάθαρση» με την οποία κατηγορήθηκαν...

Σύμφωνα με τον Αντρέι Κρικόβιτς, δημοσιογράφο από το Ζάγκρεμπ, αυτό δεν έγινε τυχαία αφού οι Bad Blue Boys ήταν ανέκαθεν «αιμοδότες» του εθνικιστικού κινήματος στην Κροατία, ενώ υποστήριξαν ανοικτά τον Φράνιο Τούτζμαν ο οποίος εξελέγη και ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Κροατίας το 1990. «Είχαν συνείδηση της ταυτότητάς τους και ήταν αρκετά γενναίοι για να εκφράσουν τις επιθυμίες τους για την ανεξαρτησία της Κροατίας», είχε αναφέρει ο Σάσα Ποντγκόρελετς, σκηνοθέτης από το Ζάγκρεμπ. Άλλοι θεωρούν τους Bad Blue Boys νοσταλγούς της «Ούστασε», η οποία ήταν Κροατική φασιστική, ρατσιστική, υπερεθνικιστική και τρομοκρατική οργάνωση, που έδρασε στην αρχική της μορφή, μεταξύ 1929 και 1945. Τα μέλη της δολοφόνησαν εκατοντάδες χιλιάδες Σέρβους, Εβραίους και Ρομά καθώς και πολιτικούς αντιφρονούντες στη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και είχαν ανοικτή συνεργασία με τους Ναζί του Αδόλφου Χίτλερ.

Οι ισχυρισμοί αυτοί ενισχύονται από διάφορα περιστατικά. Το 2018 σε έφοδο στα κεντρικά των Bad Blue Boys στο Ζάγκρεμπ βρέθηκαν όπλα, πυροτεχνήματα, φωτοβολίδες και διάφορα άλλα αντικείμενα ενώ στους τοίχους υπήρχαν γκράφιτι του Αδόλφου Χίτλερ και του Άντε Πάβελιτς, ιδρυτή της Ουστάσε. Αρκετές φορές μέλη των Bad Blue Boys έχουν καταγραφεί να χαιρετούν ναζιστικά, ενώ έχουν τραγουδήσει και συνθήματα της Ουστάσε. Οι Bad Blue Boys σε κάθε περίπτωση, θεωρούνται από τους πιο σκληρούς χούλιγκαν σε όλη την Ευρώπη. Η παρουσία τους σε κάθε πόλη που αγωνίζεται η Ντινάμο Ζάγκρεμπ θεωρείται δεδομένη, είτε έχουν πάρει επίσημα εισιτήρια, είτε όχι. Όπως, δυστυχώς, συνέβη και στη Νέα Φιλαδέλφεια για τον αγώνα της ομάδας τους με την ΑΕΚ.

Οι BBB καταφτάνουν σαν… στρατιά, κάνουν «παρέλαση» και επίδειξη δύναμης, ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ίδιοι αλλά και αρκετοί δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο που έχουν ερευνήσει το φαινόμενο, η βία δεν είναι η πρώτη τους επιλογή. Μοιάζει, όμως, αναπόφευκτη – ή έστω αυτή είναι η δικαιολογία που χρησιμοποιείται – όταν έρχονται αντιμέτωποι με την αστυνομική βία ή με προκλήσεις αντιπάλων οπαδών. Έχουν υπάρξει φορές που οι Bad Blue Boys ήταν… όλεθρος για την πόλη στην οποία αγωνίστηκε η Ντιναμό Ζάγκρεμπ, όπως δυστυχώς στη χώρα μας, αλλά και άλλες που απέσπασαν τα εύσημα για την παρουσία τους στην κερκίδα και τη στήριξη στην ομάδα τους, όπως συνέβη στο Λονδίνο και την αναμέτρηση με την Τότεναμ πριν από μερικά χρόνια. Τότε, μάλιστα, η αμερικανική ιστοσελίδα Bleacher Report, είχε κατατάξει τους Bad Blue Boys μέσα στις 15 σκληροπυρηνικές ομάδες οπαδών με τις οποίες «δεν πρέπει να μπλέξεις».

Εκτός όμως από τους ύμνους ή τις καταδίκες ακραίων και παράνομων συμπεριφορών από το εσωτερικό και το εξωτερικό, με τους Bad Blue Boys έχει ασχοληθεί και ο κόσμος των τεχνών της Κροτίας. Για τη δράση τους έχουν γραφτεί βιβλία, θεατρικές παραστάσεις, ντοκιμαντέρ και μουσικά κομμάτια. Την ίδια ώρα, έχουν αναπτύξει δεσμούς και με συνδέσμους οπαδών ομάδων εκτός Κροατίας. Από τις πιο γνωστές αδελφοποιήσεις τους αυτή με τη Θύρα 13 των οπαδών του Παναθηναϊκού, αλλά και με τους Fedayn της Ρόμα από την Ιταλία. Εντός Κροατίας οι Bad Blue Boys διατηρούν καλές σχέσεις με τους περισσότερους οπαδούς ενώ έχουν αναπτύξει επαφές και με ομάδες οπαδών από τη Βοσνία, αλλά και με τους οπαδούς της Ντιναμό Κιέβου από την Ουκρανία.