Ο... Άγιος των δελφινιών!
Αυτός ο συναρπαστικός επιστήμονας πιο εύκολα τα έβαλε με το ΝΑΤΟ παρά με την ελληνική γραφειοκρατία και την εγχώρια ασχετοσύνη!
Ο κορυφαίος Έλληνας ερευνητής Αλέξανδρος Φραντζής, διδάκτωρ Βιολογικής Ωκεανογραφίας και ιδρυτής του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», είναι ένας συναρπαστικός επιστήμονας. Ο πρώτος ειδικός ο οποίος πριν από δεκαεπτά χρόνια απέδειξε επιστημονικά ότι τα σόναρ από τα πολεμικά πλοία του ΝΑΤΟ είναι θανατηφόρα για τις φάλαινες και τα δελφίνια. Σήμερα, δεκαεπτά χρόνια μετά, ο επιστήμονας αυτός δικαιώνεται. Το ΝΑΤΟ υπέγραψε συμφωνία με βάση την οποία υποχρεώνεται να περιορίσει τα σόναρ και τη χρήση εκρηκτικών σε περιοχές με θαλάσσια θηλαστικά.
Όλα ξεκίνησαν το 1996 οι ακτές του Κυπαρισσιακού Κόλπου ξέβρασαν θαλάσσια κήτη που το ένα πέθαινε μετά το άλλο. Ηταν η περίοδος που το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό δοκίμαζε στο Ιόνιο τα νέα του… σόναρ.
Μαζικός εκβρασμός είχε σημειωθεί για άλλη μία φορά στην ιστορία. Ηταν το 1963. Η εικόνα ήταν συγκλονιστική. Παρόν ήταν ο Αλ.Φραντζής και μέλη της Εταιρείας Προστασίας και Μελέτης Δελφινιών και Φαλαινών. Από τη νεκροψία δεν προκύπτει κάποιο φανερό αίτιο θανάτου.
Ο Φραντζής ξεκινά μία απίθανη έρευνα. Θα μπορούσε το ερευνητικό σκάφος «Alliance» που πραγματοποιούσε εκείνο το διάστημα δοκιμές ηχοεντοπιστικών συστημάτων να είναι ο δράστης της μαζικής δολοφονίας των σπουδαίων αυτών θαλάσσιων ζώων; Ο επιστήμονας συλλέγει, παρατηρεί και στο τέλος δημοσιεύει στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» μία σπουδαία εργασία η οποία συζητήθηκε διεθνώς.
Και όχι μόνον…
Το ΝΑΤΟ αναγκάζεται να «ανασκουμπωθεί» με τις ακουστικές στρατιωτικές δοκιμές. Αρχίζει να δίνει πακτωλό χρημάτων σε άλλους ερευνητές ώστε να αποδείξουν το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζεται ο Αλ.Φραντζής. Οι αποφάσεις του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Τζ.Μπους σχετικά με τη χρήση σόναρ στις στρατιωτικές ασκήσεις, καταργούνται.
Τότε ο Αλέξανδρος Φραντζής συνεργαζόταν εθελοντικά με το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Φυσικά και δεν επιβραβεύθηκε –όχι ότι το είχε καημό- γι’ αυτήν του την διεθνή επιτυχία. Άλλωστε για τον ίδιον δεν είχαν και δεν έχουν αυτά σημασία οι τίτλοι. Εν ολίγοις, όμως, τα μεγάλα… μυαλά του ελληνικού πανεπιστημίου του είπαν να σηκωθεί να φύγει με συνοπτικές διαδικασίες σε αντίθεση με ξένα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα (χρηματοδοτούμενα ακόμη και από το ΝΑΤΟ) που του έκαναν εκπληκτικές προτάσεις!
Ο Αλέξανδρος Φραντζής, όμως, δεν έφυγε. Έμεινε εδώ και συνέχισε με πίστη την έρευνά του.
Το 2007 τον συναντάμε να φροντίζει ένα δελφίνι στη λιμνοθάλασσα Κοτυχίου. Δηλώνει προφητικά τότε στην «Ελευθεροτυπία» και στον Μ.Νοδάρο: «Κάθε φορά που εξαφανίζεται ένα είδος ή ένας πληθυσμός από μια περιοχή του πλανήτη, δεν είναι απλώς ότι ραγίζει η καρδιά των επιστημόνων: αυτός ο πληθυσμός για να δημιουργηθεί πέρασαν εκατομμύρια χρόνια, ενώ η φύση έκανε εκατομμύρια πειράματα στην εξέλιξη αυτών των χρόνων για να καταλήξει και να τον τοποθετήσει στη θέση του. Όταν εμείς τον εξαφανίζουμε, τον εξαφανίζουμε για πάντα. Αυτά τα πειράματα δεν μπορούν να επαναληφθούν ούτε με φυσικό ούτε με τεχνητό τρόπο. Συνεπώς, η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη. Και όσο δεν τον καταλαβαίνουμε, τότε θα τον παρατηρούμε να αρχίζει να επηρεάζει και τη ζωή του ανθρώπου. Θα βρεθούμε προ μεγάλων εκπλήξεων, αν δεν αλλάξουμε νοοτροπία ως κοινωνίες, ως κράτη, ως πολιτείες και ως πολιτικές δυνάμεις που κυβερνούν αυτές τις κοινωνίες».
Σε ένα αφιέρωμα του περιοδικού National Geographic για τα δελφίνια, σημειώνει ο John L.Eliot: «Μπορείτε να τα αποκαλέσετε υπερόπτες, αλλά τα δελφίνια συνήθως παραμένουν πιστά στο δικό τους είδος. Τώρα ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο Κορινθιακός κόλπος στην Μεσόγειο, καταρρίπτει με κάποιο τρόπο αυτά τα σύνορα. Ένα μεγάλο σταχτοδέλφινο, στο κέντρο, ταξιδεύει με ζωνοδέλφινα ενώ πάνω από αυτό υπάρχει ένα κοινό δελφίνι. "Είναι σαν άνθρωποι, γορίλλες και χιμπατζήδες να συμβιώνουν," λέει ο Αλέξανδρος Φραντζής του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος».
Σήμερα τον βρίσκουμε στο Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος» (http://www.pelagosinstitute.gr). Ιδρύθηκε από τον ίδιον και στηρίζεται σε μία ομάδα σπουδαίων ερευνητών οι οποίοι εργάζονται όλοι σε εθελοντική βάση! Ακόμη και για το σκάφος της ομάδας, γραφειοκρατικά προβλήματα προέκυψαν.
Το Ινστιτούτο λειτουργεί και ένα σημαντικό ψηφιακό και διαδραστικό Μουσείο Κητωδών που αξίζει να παρακολουθήσετε.
Αξίζει να δείτε:
