Οι συνθήκες που κάνουν την διαφορά για τον προπονητή
Μετά από πολύ καιρό, φαίνεται να μπορεί στον Παναθηναϊκό να γίνει κι άλλη συζήτηση εκτός από την κλασσική, δηλαδή αν έχει αύριο ή όχι ο σύλλογος. Από μόνη της αυτή, είναι μια θετική εξέλιξη και οφείλεται σαφέστατα στην παρουσία και τις προσπάθειες του Αλαφούζου προσωπικά και της κίνησης που ηγείται.
Είναι λοιπόν θετικό το ότι αρχίζει και γίνεται συζήτηση και σε ποδοσφαιρικό επίπεδο. Για τον προπονητή δηλαδή για παίκτες, για αποχωρήσεις και ακόμα και για πιθανές μεταγραφές. Εξακολουθώ φυσικά να έχω πολλές αμφιβολίες για το αν, τι είδους και με τι συνθήκες θα μπορέσει να συνεχιστεί η κουβέντα για το τελευταίο (για μεταγραφές δηλαδή), αλλά τέλος πάντων έχουμε καιρό μέχρι τότε.
Προς το παρόν, εκείνο που φαίνεται να προέχει στον όποιο σχεδιασμό γίνεται, είναι η περίπτωση του προπονητή, του Φερέϊρα δηλαδή, τα συμβόλαια και οι πιθανές αποχωρήσεις παικτών.
Στο θέμα προπονητή λοιπόν κατ’ αρχήν.
Φαίνεται να υπάρχει μια σχετική ομοφωνία πως αυτός είναι ο εκλεκτός και θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να τον κρατήσουμε και την νέα σεζόν στην Παιανία.
Η γνώμη μου είναι, πως για μια ακόμα φορά η σχετική συζήτηση μπαίνει σε λάθος βάση στον Παναθηναϊκό. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με την προσωπική ή οποιαδήποτε άλλη εκτίμηση, για το αν είναι καλός και κατάλληλος προπονητής ή όχι ο Φερέϊρα.
Και για να το ξεκαθαρίσω. Μετά από τόσα χρόνια, έχω καταλήξει στο εξής σε σχέση με τους προπονητές.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, γενικά δεν υπάρχουν καλοί ή κακοί προπονητές. Ειδικά αν μιλάμε για προπονητές που δεν ξεκίνησαν χθες την προπονητική, όπως για παράδειγμα ο Φερέϊρα. Γενικά όλοι οι προπονητές, έχουν πάνω-κάτω θετικές απόψεις για το αντικείμενο και ένα –μίνιμουμ τουλάχιστον- καλό επίπεδο γνώσης για το αντικείμενο. Για παράδειγμα, αν μπορούσατε θεωρητικά να μιλήσετε με τον Μουρίνιο, τον Φερέϊρα, τον Βαλβέρδε, τον Δώνη ακόμα αν θέλετε ή όποιον άλλο έχετε στο νου σας –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων επαναλαμβάνω- για το ποδόσφαιρο, θα διαπιστώνατε, ότι οι απόψεις του ελάχιστα διαφέρουν.
Για όλα. Για τον τρόπο δουλειάς, για τα συστήματα, για το πώς πρέπει να παίζουν οι ομάδες, για όλα. Εδώ μεταξύ μας και μεταξύ σας μιλάμε και όλοι λίγο-πολύ έχουμε και έχετε εμπεδώσει μια σειρά μίνιμουμ πράγματα, όπως τα κλασσικά που ακούγονται, πίεση ψηλά, κίνηση χωρίς την μπάλα, ανέβασμα των μπακ, κάθετο ποδόσφαιρο, ανάπτυξη από τα πλάγια και όλα τα συναφή.
Εκείνο όμως που κάνει την διαφορά ανάμεσα στους προπονητές και πολλές φορές καθορίζει και την επιτυχημένη ή όχι παρουσία τους στον πάγκο των ομάδων που αναλαμβάνουν, είναι δύο πράγματα.
Το πρώτο είναι η προσωπικότητα του κάθε προπονητή. Το μυαλό δηλαδή, σε συνδυασμό με το πόσο μπορεί να κάνει πράξη και να περάσει στην ομάδα του, αυτά που θεωρητικά πιστεύει και θέλει για το ποδόσφαιρο.
Σ’ αυτό φυσικά, δεν έχουμε και πολλά πράγματα να πούμε, ή να κάνουμε για να το βελτιώσουμε το πράγμα και λοιπά. Ο προπονητής ή τα έχει ή δεν τα έχει. Κι εδώ όμως πάλι, ένα μίνιμουμ επίπεδο, όλοι το διαθέτουν και μιλάω και πάλι, ειδικά για όσους δεν ξεκινάνε τώρα την προπονητική κι έχουν ήδη χρόνια παρουσίας σε πάγκους όπως ο Φερέϊρα για παράδειγμα.
Το δεύτερο στοιχείο όμως, είναι που κάνει ουσιαστικά την μεγάλη διαφορά και είναι εκείνο στο οποίο μπορεί η ομάδα να επέμβει και να βελτιώσει κατά πολύ τις πιθανότητες επιτυχίες του προπονητή στον οποίο αναθέτει τον πάγκο της.
Κι αυτό είναι οι γενικότερες συνθήκες λειτουργίας του συλλόγου και οι επιμέρους συνθήκες στις οποίες καλείται να δουλέψει ο συγκεκριμένος προπονητής.
Σ’ αυτό μην έχετε την παραμικρή αυταπάτη. Και ισχύει για όλους σε ένα ποδοσφαιρικό σύλλογο και όχι μόνο για τον προπονητή. Και για τους παίκτες και για τους διοικούντες και για όλους.
Την διαφορά απόδοσης του καθενός, την κάνουν πρακτικά οι συνθήκες και η λογική με την οποία κινείται και λειτουργεί ο σύλλογος. Το ποδόσφαιρο είναι ομαδικό άθλημα. Και οι ομάδες μέσα στο γήπεδο, βγάζουν σε μεγάλο βαθμό και απεικονίζουν, τον τρόπο λειτουργίας, την φιλοσοφία, την λειτουργία και το στιλ δουλειάς, όλου του συλλόγου από πάνω με΄χρι κάτω.
Με λίγα λόγια. Το βασικό που πρέπει κάθε φορά να εξετάζουμε και να έχουμε υπ’ όψιν μας , όταν συζητάμε για την πρόσληψη, ή την παραμονή, ή την απομάκρυνση ενός προπονητή, είναι οι συνθήκες μέσα στις οποίες τον καλούμε να εργαστεί.
Πάρτε τον Μουρίνιο για παράδειγμα. Και πέστε ότι τον βάζαμε προπονητή σε μια ομάδα, στην οποία δεν λειτουργεί τίποτε από πάνω μέχρι κάτω. Σε μια ομάδα, που έχει μάθει και το θεωρεί φυσιολογικό πια, να κάνει δυο προπονησούλες την βδομάδα. Σε μια ομάδα, που οι μισοί παίκτες δεν κάνουν προπόνηση ή συμπεριφέρονται σ’ αυτές, σαν να είναι καθήκον και υποχρέωση για όλους τους υπόλοιπους εκτός από τους εαυτούς τους. Σε μια ομάδα, στην οποία παίκτες έχουν προνομιακή μεταχείριση από διοίκηση, οπαδούς και τύπο και πρέπει να παίζουν έτσι κι αλλιώς. Σε μια ομάδα, που ένας ή δύο ή τρεις σταρ, έχουν φτιάξει ήδη δικό τους κύκλωμα, χαρτζιλικώνοντας δημοσιογράφους και οπαδούς για να τους αποθεώνουν όταν χάνουν ένα- τετ-α-τετ από τρία μέτρα. Σε μια ομάδα, που τα πειθαρχικά παραπτώματα δεν τιμωρούνται. Σε μια ομάδα που η διοίκησή της λειτουργούσε για χρόνια, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που λειτουργούσαν μια σειρά προπονητές, εξασφαλίζοντας δηλαδή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την ανοχή και στήριξη οπαδών και τύπου.
Τι νομίζετε αλήθεια πως θα έκανε ο Μουρίνιο σε μια τέτοια ομάδα; Θα την… μάθαινε να παίζει το… 4-3-3 για παράδειγμα, ή θα την έκανε… να πιέζει ψηλά ή να… κινείται χωρίς την μπάλα;
Αστεία πράγματα φυσικά και το καταλαβαίνει ο καθένας. Δυο πράγματα θα μπορούσε να κάνει ο Μουρίνιο. Ή να τα αφήσει όλα αυτά να λειτουργούν έτσι, να μπει κι αυτός στο «κλίμα» και να πάει με τα νερά όλων εξασφαλίζοντας και τα λεφτά του και την ασυλία από κόσμο, διοίκηση και τύπο, ή να πει, εγώ έτσι δεν μπορώ γιά σας και να παραιτηθεί.
Απλά είναι τα πράγματα.
Γυρίζοντας λοιπόν στην κουβέντα που είχαμε ξεκινήσει και μιλώντας για την προοπτική να συνεχίσει ο Παναθηναϊκός με τον Φερέϊρα.
Η συζήτηση λοιπόν, μπαίνει ξανά σε λάθος βάση. Το θέμα δεν είναι αν είναι καλός ή όχι ο Φερέϊρα και αν τον θέλει ή δεν τον θέλει ο Αλαφούζος, ο Γόντικας, ο κόσμος και οι δημοσιογράφοι.
Το θέμα είναι, σε τι συνθήκες θα κληθεί να δουλέψει ο Φερέϊρα στην νέα σεζόν. Πως θα λειτουργεί συνολικά ο Παναθηναϊκός, πως θα λειτουργεί η Παιανία, ή έστω θα αναγκάσει η διοίκηση να λειτουργεί η Παιανία, τι ακριβώς θα ζητηθεί από τον ίδιο για την νέα σεζόν.
Αν ο Παναθηναϊκός πετύχει να γίνει μια ομάδα, χωρίς αρρώστια, χωρίς να επιβάλλονται με αντιποδοσφαιρικούς τρόπους λογικές και πρόσωπα, χωρίς αρρώστια και με νορμάλ και ποδοσφαιρικές λογικές να επικρατούν, τότε δεν χρειάζεται καν κουβέντα με τον Φερέϊρα ή οποιοδήποτε άλλο –νορμάλ και κανονικό- προπονητή.
Απλά του αναθέτεις την δουλειά και περιφρουρείς πάση θυσία τις συνθήκες μέσα στις οποίες τον βάζεις να δουλέψει.
Φυσικά, αυτό προυποθέτει ότι και ο προπονητής απ’ την μεριά του, ασπάζεται την ίδια λογική και οι απαιτήσεις του δεν έχουν να κάνουν με τίποτε άλλο, παρά με την εξασφάλιση δύο πραγμάτων. Το πρώτο είναι η οικονομική διασφάλιση και το δεύτερο η διασφάλιση όλων των παραπάνω συνθηκών.
Αλλιώτικα και αν και οι δύο πλευρές, δεν έχουν αυτή την λογική, ο γάμος τους, όσο εντυπωσιακός και αν γίνει, αργά ή γρήγορα θα καταλήξει σε αποτυχία στο βασικό του… καθήκον. Την δημιουργία «οικογένειας» δηλαδή και της ευτυχισμένης συμβίωσης όλων των μελών της.