Adidas-Puma: Μια ενδοοικογενειακή βεντέτα (photos&videos)

Ο Κρίστοφ φον Βίλχελμ Ντάσλερ ήταν εργάτης σε εργοστάσιο παπουτσιών, ενώ η γυναίκα του Παουλίν είχε ένα μικρό καθαριστήριο στην πόλη Χερτσογκενάουραχ της Βαυαρίας, 20 χιλιόμετρα από τη Νυρεμβέργη. Ο γιός τους Ρούντολφ Ντάσλερ εγκατέλειψε το σχολείο και έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο παπουτσιών που δούλευε ο πατέρας τους. Άφησε τη δουλειά και πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιστρέφοντας στη Γερμανία για να αναλάβει θέση μάνατζερ σε εργοστάσιο πορσελάνης και στη συνέχεια αντίστοιχη θέση σε κατάστημα χονδρικής δερμάτων στη Νυρεμβέργη.

Επέστρεψε στο Χερτσογκενάουραχ το 1924 όπου βρήκε τον μικρότερο αδερφό του Άντολφ, στον οποίο είχε δώσει το ψευδώνυμο «Adi». Ο Άντολφ είχε ιδρύσει το δικό του εργοστάσιο παπουτσιών. Ονόμασαν την επιχείρησή τους «Gebrüder Dassler Schuhfabrik» (Εργοστάσιο Παπουτσιών Αδελφών Ντάσλερ). Οι δυο τους ξεκίνησαν την επιχειρηματική της δραστηριότητα στο καθαριστήριο της μητέρας τους. Η αστάθεια της ηλεκτροδότησης της εποχής τους ανάγκαζε να χρησιμοποιούν μηχανήματα που δούλευαν με πετάλι -τα οποία είχε η μητέρα τους στο καθαριστήριο- προκειμένου να λειτουργούν οι μηχανές παραγωγής παπουτσιών.

Το καλοκαίρι του 1936 ο «Adi» πήρε μια βαλίτσα γεμάτη με αγωνιστικά παπούτσια στίβου και οδήγησε από τη Βαυαρία μέχρι το Βερολίνο. Εκεί έμελλε να γράψει ιστορία καθώς έγινε ο πρώτος άνθρωπος που σπονσοράρει Αφροαμερικανό αθλητή, δείχνοντας τα παπούτσια στον «θρυλικό» σπρίντερ των ΗΠΑ, Τζέσι Όουενς. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου ο Όουενς έγραψε ιστορία, κατακτώντας 4 χρυσά μετάλλια μέσα στη ναζιστική Γερμανία. Η δουλειά των Ντάσλερς εκτοξεύθηκε και πουλούσαν 200.000 ζευγάρια παπούτσια ετησίως πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο!

Μια… χαζή παρεξήγηση

Και τα δυο αδέρφια έγιναν μέλη του «Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος», δηλαδή του Ναζιστικού Κόμματος Γερμανίας, όμως ο Ρούντολφ ήταν σαφώς πιο ενεργό μέλος από ότι ο αδερφός του. Το χάσμα ανάμεσα στα αδέρφια μεγάλωνε καθημερινά και έφτασαν σε πλήρη ρήξη κατά τη διάρκεια βομβιστικής επίθεσης των Συμμαχικών Δυνάμεων το 1943, εξαιτίας μιας εκ των πιο… χαζών παρεξηγήσεων στη σύγχρονη ιστορία.

Ο «Adi» και η γυναίκα του έσπευσαν να μπουν σε καταφύγιο στο οποίο βρισκόταν ήδη ο Ρούντολφ και η οικογένειά του. «Πάλι εδώ είναι οι μπάσταρδοι», είπε ο «Adi», προφανώς αναφερόμενος στις Συμμαχικές Δυνάμεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, ο Ρούντολφ ήταν πεπεισμένος πως ο αδερφός του αναφερόταν στον ίδιο και την οικογένειά του! Αργότερα, όταν Αμερικανοί στρατιώτες συνέλαβαν τον Ρούντολφ με την κατηγορία της συμμετοχής στα «Waffen SS», ο Ρούντολφ θεωρούσε δεδομένο ότι ο αδερφός του τον είχε καταδώσει.

Το 1948 η επιχείρηση χωρίστηκε στα δυο. Ο Ρούντολφ μετακόμισε στην αντίπερα όχθη του ποταμού Άουραχ, όπου ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση. Ο Άντολφ ίδρυσε τη δική του εταιρία, την οποία ονόμασε χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμό του και τα τρία πρώτα γράμματα του επωνύμου του. κάπως έτσι «γεννήθηκε» η Adidas (Adi & Das, από το ψευδώνυμο και το Das-sler).

Σε ότι αφορά τον Ρούντολνφ, ίδρυσε την εταιρία του με το όνομα «Ruda», ακολουθώντας την ίδια διαδικασία με αυτή του αδερφού του, όμως αργότερα της έδωσε το όνομα που έχει μέχρι και σήμερα: «Puma Schuhfabrik Rudolf Dassler».

Η πόλη των σκυφτών σβέρκων

Η παραπάνω φράση είναι το προσωνύμιο που… έλαβε η πόλη Χερτσογκενάουραχ με αφορμή την «καυτή» και πικρή διαμάχη των δυο εταιριών που διατηρούσαν οι αδερφοί Ντάσλερ. «Η πόλη των σκυφτών σβέρκων» ήταν γεμάτη με ανθρώπους που περπατούσαν με σκυφτό κεφάλι προκειμένου να βλέπουν τη μάρκα παπούτσια φοράει όποιος περνούσε από δίπλα τους!

Οι δυο ποδοσφαιρικές ομάδες της πόλης, η ASV Herzogenaurach και η 1 FC Herzogenaurach, ενεπλάκησαν στη διαμάχη με την πρώτη να φοράει αποκλειστικά παπούτσια της Adidas και τη δεύτερη μόνο υποδήματα της Puma. Αυτή η ενδοοικογενειακή βεντέτα συντηρήθηκε ακόμη και μετά τον θάνατο του Ρούντολφ και του Άντολφ, καθώς οι τάφοι τους βρίσκονται στο ίδιο νεκροταφείο, όμως απέχουν όσο το δυνατόν περισσότερο γινόταν ο ένας από τον άλλον!

Η βεντέτα στον αθλητισμό

Με την Adidas και την Puma να είναι δυο από τις μεγαλύτερες εταιρίες αθλητικών προϊόντων παγκοσμίως, η… βεντέτα των αδελφών Ντάσλερ «πέρασε» για τα καλά στον αθλητισμό. Το 1948 στον πρώτο αγώνα της εθνικής ομάδας της Δυτικής Γερμανίας μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο πολλοί παίκτες της φόρεσαν παπούτσια Puma, μεταξύ αυτών και ο Χέρμπερτ Μπουρντένσκι, σκόρερ του πρώτου μεταπολεμικού γκολ της Δυτικής Γερμανίας.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952, ο Τζόσι Μπαρτέλ από το Λουξεμβούργο κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 1.500 μέτρα στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, φορώντας παπούτσια Puma, χαρίζοντας στην… εταιρία το πρώτο χρυσό μετάλλιο της ιστορίας της.

Οκτώ χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960, η Puma πλήρωσε τον Γερμανό σπρίντερ Άρμιν Χάρι για να φορέσει δικά της παπούτσια στον τελικό των 100 μέτρων. Μέχρι τότε ο Χάρι φορούσε Adidas και ζήτησε από τον Άντολφ να τον πληρώσει για τη διαφήμιση, όμως ο ιδρυτής της Adidas αρνήθηκε. Ο Χάρι κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο φορώντας Puma, όμως στην απονομή του μεταλλίου φόρεσε παπούτσια Adidas, σοκάροντας τους αδερφούς Ντάσλερ και ελπίζοντας να πάρει χρηματικό έπαθλο και από τους δυο. Αντίθετα, ο «Adi» του απαγόρευσε να ξαναφορέσει παπούτσια Adidas!

Πελέ ο… πολεμοχαρής!

Μια δεκαετία μετά την αναστάτωση που προκάλεσε ο Άρμιν Χάρι στις δυο εταιρίες, αναζωπυρώνοντας τη διαμάχη τους, ήταν η σειρά του «θρύλου» του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, Πελέ, να ρίξει λάδι στη φωτιά. Λίγους μήνες πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970 ο Άρμιν Ντάσλερ (γιός του Ρούντολφ) και ο Χορστ Ντάσλερ (γιός του Adi) κατέληξαν σε μια συμφωνία που έχει μείνει γνωστή ως «The Pele pact». Βάσει της συμφωνίας ο Πελέ δεν θα φορούσε ούτε Adidas ούτε Puma.

Ωστόσο, το «μαύρο διαμάντι» συμφώνησε με τον εκπρόσωπο της Puma Χανς Χένινγκσεν στο να βοηθήσει να γίνει γνωστή η Puma, λαμβάνοντας 120.000 δολάρια για να φορέσει το μοντέλο «Formstripes». Στο εναρκτήριο σφύριγμα του τελικού Μουντιάλ του 1970, ο Πελέ σταμάτησε τον διαιτητή, ζητώντας να δέσει τα κορδόνια του.

Η κάμερα έκανε ζουμ στα παπούτσια του Βραζιλιάνου «θρύλου», προσφέροντας σε εκατομμύρια θεατές μια εικόνα η οποία εξόργισε τον Χορστ Ντάσλερ και αποτέλεσε την αφορμή για να μπει… ταφόπλακα στις σχέσεις του Πελέ με την Adidas.

Αλλαγή ηνίων και πλεύσης

Η βεντέτα ανάμεσα σε Puma και Adidas δεν υφίσταται επιχειρηματικά στις μέρες μας. Ο λόγος; Καμία από τις δυο εταιρίες δεν ανήκει πλέον στην οικογένεια Ντάσλερ. Τον Μάιο του 1989 οι γιοί του Ρούντολφ Ντάσλερ, Άρμιν και Γκερντ, πούλησαν το 72% της εταιρίας στην ελβετική επιχείρηση Cosa Liebermann SA, ενώ την ίδια χρονιά ο Γάλλος επιχειρηματίας Μπερνάρ Ταπί, αγόρασε την Adidas έναντι 1,6 δισεκατομμυρίων γαλλικών φράγκων (243,9 εκατομμύρια ευρώ). Σήμερα η Adidas Group έχει πολυμετοχικό σχήμα, όπως φυσικά και η Puma.

Μεταξύ άλλων η Adidas Group έχει την εταιρία αθλητικών ειδών Reebok καθώς και το 9,1% της ποδοσφαιρικής Μπάγερν Μονάχου. Η Puma είναι κομμάτι της γαλλικής εταιρίας Kering, στην οποία μεταξύ άλλων ανήκει η Gucci.