Η Ατλέτικ Μπιλμπάο και η… Μάρθα Βούρτση

Εκείνες οι φτωχές πλην τίμιες κινηματογραφικές δημιουργίες λοιπόν στη δεκαετία του 60 (που ειρήσθω εν παρόδω, τόσο δικαίως αν και σε μεγάλο βαθμό απροσδόκητα, αναπολεί μεγάλο μέρος της πατρίδας που έζησε, δημιούργησε και ξεκίνησε να …ευτυχεί εκεί και τότε) είχαν στόχο το θυμικό των εκατοντάδων χιλιάδων (για να μην πω εκατομμυρίων και αν και πιο κοντά στην ιστορική πραγματικότητα κινδυνεύσω να χαρακτηριστώ υπερβολικός) τους θεατών. Γιατί βλέπετε στην προ μικρής οθόνης εποχή στα σινεμά , αυτές οι οάσεις ψυχαγωγίας που φύτρωναν κατά εκατοντάδες στις μεγαλουπόλεις και αποτελούσαν σημείο αναφοράς στις μικρότερης εμβέλειας αστικές συνάξεις της ακόμα τότε …απέραντης και πολυπληθούς επαρχίας, ο κόσμος έβρισκε μία σχετικά φθηνή και λίαν ελκυστική δόση από τα θεάματα που έχει τόσο ανάγκη όταν με το καλό (ή το κακό ενίοτε) ο άρτος έχει εξασφαλιστεί.

Και οι δακρυγόνοι αδένες σε εκείνες τις παραγωγές έκαναν …υπερωρίες για λογαριασμό των περισσότερων παραληπτών των εικονικών μηνυμάτων. Ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας και σε ένα βαθμό τάξης. Γιατί το προϊόν, έστω και μέσα στην κινηματογραφική του αφαίρεση και ηρωοποίηση των χαρακτήρων των πρωταγωνιστών του, ανταποκρινόταν στην ζωή του μέσου (λαϊκού και απλού εργάτη ή αγρότη) έλληνα και της ελληνίδας, οι οποίοι τω καιρώ εκείνω είχαν περισσότερους κοινούς παρανομαστές από ότι διαφοροποιημένους όπως τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες.

Και το μήνυμα κτύπαγε εύκολα φλέβα συγκίνησης στις καρδιές και τις σκέψεις της πλειοψηφίας των παραληπτών. Και με μία δόση κινηματογραφικής (;;;) υπερβολής θα λέγαμε ότι Ελλάδα είχες …κλάμα αβέρτα την αλησμόνητη εκείνη εποχή. Και ουδείς (ή έστω ελάχιστοι) προβληματιζόταν για τη συγκεκριμένη συγκινησιακή του αδυναμία.

Οι καιροί πέρασαν και άλλαξαν όπως από τότε προέβλεψε τραγουδιστικά ο υπέρτατος βάρδος της folk Bob Dylan. Και η πατρίς σταθερά απομακρύνθηκε από το συναισθηματικό εκείνο κατάλοιπο της …Ανατολής. Και πέρασε δραματικά στην αποθέωση του cool και του υπεράνω της Δύσης.

Το κλάμα λοιπόν επί γενιές αποτελεί δείγμα αδυναμίας που ούτε καν τα κοριτσάκια ή τα μικρά παιδιά επιτρέπεται ελεύθερα να παράγουν με την …παραμικρή (ή και κάτι λίγο περισσότερο) ευκαιρία.
Τα κοινωνικά πρότυπα της νόμιμης …υπεροψίας και θεμελιώδους αδιαφορίας κυβερνούν εδώ και καιρό στην μία φορά και ένα καιρό ευκολόπιστη (και καλόπιστη γιατί όχι;) και ευκολοσυγκίνητη πλην όμως ώριμη εν τω μεταξύ ευρωπαία (στους τύπους γιατί επί της ουσίας χρειάζεται μεγάλη κουβέντα εδώ) Ελλάδα.

Και για όλους τους ανωτέρω λόγους και αιτίες (και αρκετές ακόμα φυσικά που δεν …χωρούν στο παρόν οικοδόμημα) δεν μου προκαλούσε προσωπικά ιδιαίτερη έκπληξη μία αντίδραση ειρωνικής (στη χειρότερη επιτρέψατε μου) ή και απορημένης (στην λιγότερο ψυχρή πιστεύω) υποδοχής του ομαδικού θρήνου της Ατλέτικ Μπιλμπάο μετά την ήττα 3-0 από την συμπατριώτισσα ( σε ένα… βαθμό) Ατλέτικο Μαδρίτης στον ισπανικό εμφύλιο τελικό του Γιουρόπα Λιγκ το βράδυ της Τετάρτης στο Βουκουρέστι.
Τέτοιο κλάμα μέσα σε αγωνιστικό χώρο δεν πρέπει να έχει ξαναγίνει. Θα πρέπει για να ανακαλύψει κάτι ανάλογο να ανατρέξει κανείς δεκαετίες πίσω όταν ο κόσμος ήταν ….διαφορετικός σε κάθε έκφραση του σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Προσωπικά …παραδίδομαι στην σχετική αναζήτηση.
Γιατί ναι μεν οι απλοί (και πολύ περισσότερο φυσικά οι πιο προχωρημένοι σε ..χρώμα και πάθος ομόλογοι τους) φίλαθλοι και οπαδοί έχουν διαχρονικά τηρήσει σε περιόδους απωλειών των λατρεμένων τους ομάδων το δικαίωμα στη ελεύθερη κάθοδο των υγρών ποταμών στα μάγουλα τους, αλλά να το κάνουν ομαδικά τα ζωντανά κύτταρα της λατρείας τους είναι ασφαλώς ένα σύγχρονο παράδοξο.

Στην εποχή της σε επαγγελματικό επίπεδο επίσης παγκοσμιοποιημένης (διάβαζε για τα λεφτά τα κάνω όλα) «στρογγυλής θεάς».

Κι όμως στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι ποδοσφαιριστές αυτού που αποτελεί το ποδοσφαιρικό καμάρι της Βασκονίας μεταμορφώθηκαν σε … Μάρθες Βούρτση αφήνοντας μας άφωνους από αιφνιδιασμό αρχικά και υποχρεωτική (θεωρώ) συμπάθεια. Και γιατί όχι, οι πιο προπονημένοι εξ υμών και ημών στο… σπορ, σ’ ανάλογη παράδοση άνευ όρων στην διαδρομή… των δακρύων;

Οι παίκτες των ηττημένων στο 90λεπτο αλλά θριαμβευτών στην αρένα των συναισθημάτων Βάσκων ήταν κυριολεκτικά απαρηγόρητοι και είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν όλοι έκλαιγαν, αδυνατώντας να δεχθούν ότι δεν κατάφεραν να σηκώσουν το δεύτερο τη τάξει ευρωπαϊκό τρόπαιο.

Ενδεικτικό του δέους που επικράτησε από την εξαιρετικά ανθρώπινη αλλά ακόμα πιο …σπάνια αντίδραση τους ήταν πως εκείνοι που τους παρηγόρησαν και προσπάθησαν να τους ανυψώσουν το ηθικό (σ.σ. όσο βεβαίως αυτό ήταν εφικτό) ήταν οι ίδιοι οι αντίπαλοί τους!

Αρκετοί από τους παίκτες της νικήτριας δεν αναλώθηκαν μόνο στις δικές τους εύλογες χαρές και πανηγύρια, αλλά στράφηκαν προς τους απροσδόκητα –πάντα για τα γενικά μοντέρνα δεδομένα- λίαν ευάλωτους ψυχικά Βάσκους, στους οποίους χάρισαν μια ζεστή συναδελφική και εξαιρετικά ανθρώπινη αγκαλιά και λίγα λόγια παρηγοριάς.

Μάλιστα οι ποδοσφαιριστές των «ροχιμπλάνκος» χειροκρότησαν θερμά τους ηττημένους τους όταν οι τελευταίοι ανέβαιναν προς την εξέδρα των επισήμων προκειμένου να παραλάβουν τα μετάλλια τους.

Οι αποδέκτες της πολύ ζεστής αυτής χειρονομίας ανταπέδωσαν το χειροκρότημα όταν οι νικητές σήκωσαν την κούπα, παρότι πολλοί από αυτούς εξακολουθούσαν για πολύ ώρα μετά το τέλος του τελικού να παλεύουν για να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους.

Αναμφίβολα μαζί με τα γκολ των θριαμβευτών ο τελικός της ρουμανικής πρωτεύουσας θα μείνει στην Ιστορία της μπάλας και στις μνήμες ποδοσφαιρόφιλων και μη για τους ποταμούς δακρύων των ηττημένων και την ευγένεια της παρηγοριάς από πλευράς Μαδριλένων.

Αυτές οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν εκεί ήρθαν να προστεθούν στις προσωπικές μου αναμνήσεις και να ανεβάσουν το μύθο Ατλέτικ στο βιβλίο των ποδοσφαιρικών αδυναμιών μου.

Την ομάδα που πρωτοξεκίνησα να αγαπώ το 1977 πριν από το τέλος του επίσης πικρού σε γεύση πρώτου τους ευρωπαϊκού τελικού. Εκείνον του πρώην Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ του 3ου τη τάξει τότε (γιατί υπήρχε φυσικά ακόμα και το Κύπελλο Κυπελλούχων που μας άφησε χρόνους το τελευταίο έτος της προηγούμενης χιλιετίας) θεσμού της «Γηραιάς Ηπείρου» σε σωματειακό επίπεδο. Όταν αντιμετώπιζε σε δύο δόσεις μία σε κάθε έδρα των δύο αντιπάλων την …αγαπημένη μου τότε Γιουβέντους.

Η «Κυρία» που στην πρώτη πράξη στο «Κομουνάλε του Τορίνο είχε όμως επικρατήσει 1-0 (με γκολ του Μάρκο Ταρντέλι από το 14’) δύο εβδομάδες αργότερα (αμφότερα τα ματς το Μάιο εκείνη της χρονιάς) στο β’ ματς στο θρυλικό «Σαν Μαμές». …ξεγυμνώθηκε στα μάτια μου. Και ξεκίνησε το ….μίσος μου κατά της ποδοσφαιρικής Ιταλίας που κορυφώθηκε πέντε χρόνια αργότερα με την αποφράδα, για τολμώ να πω (και αγνοώ τις πιθανότατα δίκαιες ενστάσεις πολλών καθώς όλοι έχουμε ανάγκη τον εν συνειδήσει …παράλογο έρωτα για κάτι στη ζωή) το παγκόσμιο ποδόσφαιρο ημέρα της επικράτησης της εθνικής τους ομάδας με 3-2 επί της λατρεμένης Βραζιλίας των θεών Ζίκο, Σώκρατες, Φαλκάο κ.α στα προημιτελικά του Μουντιάλ του 82 στο «Σαριά» της Βαρκελώνης.
Η Αθλέτικ στρίμωξε στο μισό γήπεδο τους φιλοξενούμενους και τους σφυροκόπησε επί 90 λεπτά. Όμως στη μοναδική αντεπίθεση που έβγαλαν οι Ιταλοί στην αρχή του παιχνιδιού (6ο λεπτό) ο Μπέτεγκα με κεφαλιά άνοιξε το σκορ. Οι γηπεδούχοι πλέον να χρειάζονται πλέον τρία γκολ για το παρθενικό τους τρόπαιο. Το πρώτο ήρθε μόλις 4 λεπτά αργότερα, από τον Τσουρούκα. Στο 39’ η Αθλέτικ ζήτησε πέναλτι σε ανατροπή του Τσουρούκα, όμως ο διαιτητής έδειξε να συνεχιστεί το παιχνίδι, ενώ τρία λεπτά μετά ακυρώθηκε – σωστά – το γκολ που πέτυχε ο Ιρουρέτα, αφού είχε προηγηθεί χέρι του Λάσα. Όσο περνούσαν τα λεπτά, η ομάδα που Τζιοβάνι Τραπατόνι κλείνονταν όλο και περισσότερο πίσω. Παίζοντας όπως μου αρέσει να …θυμάμαι με εννιά αμυντικούς και δύο τερματοφύλακες. Ένδεκα λεπτά πριν τη λήξη το «Σαν Μαμές» πήρε φωτιά καθώς ο Κάρλος με κεφαλιά έδωσε προβάδισμα στους γηπεδούχους. Η συνέχεια ήταν δραματική με την Αθλέτικ να ψάχνει απεγνωσμένα το τρίτο γκολ και τη Γιούβε να αμύνεται «με νύχια και με δόντια» για να κρατήσει τη μπάλα μακριά από την περιοχή της.

Ο Αυστριακός διαιτητής Λίνεμαγιερ διέκοψε για λίγα δευτερόλεπτα το παιχνίδι, ζητώντας να γίνουν παρατηρήσεις από τα μεγάφωνα για τη ρίψη ενός... σάντουιτς, ενός μπουκαλιού και μιας τσαπέλα (ο παραδοσιακός σκούφος των Βάσκων) στον αγωνιστικό χώρο αλλά δυστυχώς για την Αθλέτικ τίποτα δεν άλλαξε ως το τελευταίο του σφύριγμα. Η μισητή πλέον Γιούβε πανηγύρισε και εγώ έβαλα τους ηττημένους βαθιά στην καρδιά μου.

Από τότε μία σειρά από στοιχεία διατήρησαν εκεί την Ατλέτικ. Και μπορεί να μην αντιμετωπίζω με μεγάλη …άνεση τον εθνικισμό εκείνος των Βάσκων , ίσως και λόγω της ομάδας του Μπιλμπάο, αν μη τι άλλο δεν με χαλάει κιόλας. Εντάξει εδώ χωράει φυσικά μία τεράστια και διαρκής κουβέντα για τα είναι και τα θέλω αυτού του λαού που κατοικεί στο βόρειο κομμάτι της ιβηρικής χερσονήσου όμως δεν είναι του παρόντος.

Στο δια ταύτα πάλι η Ατλέτικ είναι σίγουρα πολύ πιο συμπαθής σε εμένα από ότι η προχθεσινή της αντίπαλος. Είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι αν και έχουν κοινή …αρχή καθώς η Ατλέτικο είναι σπλάχνο της Αθλέτικ καθώς την ίδρυσαν το 1903 Βάσκοι φοιτητές οπαδοί της ομάδας της πατρίδας τους, με όνομα Αθλέτικο Κλουμπ δε Μαδρίδ...

Έναν αιώνα και κάτι μετά έχουν πολύ περισσότερες διαφορές πάντως πέραν των ερυθρόλευκων χρωμάτων της φανέλας αμφότερων που λογικό ήταν να αλλάξουν στο «Νασιονάλ Αρένα» για να μην έχουν, στην ευρωπαϊκή τους μονομαχία άτυπη παράλληλη κόντρα για το ποια από τις δύο είναι η 3η «μεγάλη» της Ισπανίας μετά την Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ Μαδρίτης (η κι ανάποδα αν λάβει κανείς υπόψη μόνο τη εφετινή ανατροπή από πλευράς ομάδας του Ζοσέ Μουρίνιο στο μέτωπο της Πριμέρα Ντιβιζιόν) μεγάλα ….μπερδέματα διαιτητές και τηλεθεατές.

Από τη μία λοιπόν οι πολυεθνικοί πρωτευουσιάνοι με τα χρήματα και με τα μεγάλα τους παγκόσμια αστέρια και από την άλλη οι ακέραιοι αυτόχθονες και ..αυτοδημιούργητοι σε μεγάλο βαθμό ευρωαντίζηλοι τους από τη Βασκωνία.
Τα εκατομμύρια των «ροχιμπλάνκος» απέναντι στην πιο "ιδιαίτερη" ομάδα του κόσμου. Τους «λέοντες» που παραμένουν πιστοί στις αρχές του σωματείου και απαρτίζονται μόνο από Βάσκους. Ακόμα και ο διεθνής με τη Βενεζουέλα, Φερνάντο Αμορεμπιέτα, έχει γεννηθεί στη χώρα της λατινικής Αμερικής, αλλά οι γονείς του είναι Βάσκοι!

Η Ατλέτικο «εξαγόρασε» ένα 2ο ευρωπαϊκό τρόπαιο ίδιας … κοπής σε διάστημα δύο ετών (μετά την περυσινή παρένθεση της Πόρτο) χάρη στο δυνατό της ταμείο. Οι μεγάλες μορφές του θριάμβου του 2010 (Αγκουέρο, Φορλάν, Σιμάο, Ρέγιες κ.α) έδωσαν τις θέσεις τους στα νέα ινδάλματα (Φαλκάο, Ντιέγκο, Φελίπε Λουίς και οι υπόλοιποι) που και έκαναν τη διαφορά στον 6ο ευρω-τελικό (μετά από εκείνους του Πρωταθλητριών το 1974 και 3 στο Κυπελλούχων το 1962, 1963 και 1986 αντίστοιχα).
Ενώ στην άλλη πλευρά του γηπέδου του Βουκουρεστίου παρατάχθηκε η κορυφαία φουρνιά ποδοσφαιριστών από τη χώρα των Βάσκων που είχε την τύχη να πέσει στα χέρια του ιδανικού προπονητή.

ΟΤου Μαρσέλο Μπιέλσα είναι τόσο... "λόκο" (σ.σ.τρελός-το παρατσούκλι του) που δεν δίστασε να παίξει φουλ επίθεση κόντρα στην πανίσχυρη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, και δικαιώθηκε κόντρα σε κάθε λογική πρόβλεψη με δύο νίκες: 3-2 στο "Ολντ Τράφορντ", 2-1 μπροστά στο θερμό κοινό της ομάδας του.

Ήταν η ουσιαστική αφετηρία για να ζωντανέψει το ευρωπαϊκό όνειρο των συντελεστών της και πολύ περισότερο των οπαδών της αφού στη συνέχεια Σάλκε ( με θρίαμβο 4-2 στο Γκελζενκίρχεν) και Σπόρτινγκ Λισαβόνας δεν ήταν σε θέση να τη σταματήσουν.

Αλλά βέβαια στην πηγή δια ποδός Φαλκάο ξύπνησε ο εφιάλτης της και ακολούθησαν τα δάκρυα σωρό. Ο Μπιέλσα ως όφειλε κάλυψε τους παίκτες του και επωμίστηκε ο ίδιος την ευθύνη της ήττας.« Η Ατλέτικο έκανε σε οκτώ φάσεις, τρία γκολ ενώ εμείς σε εννέα ευκαιρίες δεν σκοράραμε. Το αποτέλεσμα είναι δίκαιο όχι όμως και το σκορ. Δεν αντανακλά την διαφορά των δύο ομάδων. Όμως η Ατλέτικο φάνηκε πως το ήθελε περισσότερο από ότι εμείς» είπε ο Αργεντινός που νικήθηκε από έναν μαθητή του. Τον συμπατριώτη του Ντιέγκο Πάμπλο Σιμεόνε που είχε τον τεχνικό της Αθλέτικ προπονητή στην εθνική Αργεντινής από το 1998 μέχρι 2002, και μάλιστα υπό τις οδηγίες του έπαιξε για 106η και τελευταία φορά με φανέλα των «αλμπισελέστε» κόντρα στην Αγγλία.
Ο τελικός αυτός ίσως αποτελέσει την αφετηρία μίας νέας εποχής. Ή ακόμη και το τέλος μίας άλλης. Η Ατλέτικ Μπιλμπάο είναι στον προθάλαμο του δεύτερου τουλάχιστον αν πιστέψουμε όσα γράφει ο διεθνής Τύπος. Οι Χάβι Μαρτίνεθ, Οσκαρ δε Μάρκος, Φερνάντο Γιορέντε, Μάρκελ Σουσαέτα, Ικερ Μουνιαΐν, Αντερ Ερέρα και Μαρσέλο Μπιέλσα δεν είναι δεδομένο πως θα βρίσκονται και την επόμενη σεζόν στο «Σαν Μαμές». Πολλοί εξ αυτών είναι παράγωγα της σπουδαίας δουλειάς που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στις ακαδημίες της ομάδας, δημιουργώντας μια νέα σημαντική γενιά παικτών στα «λιοντάρια» και από τον Χοακίν Καπαρός που ήταν ο προκάτοχος του Μπιέλσα. Αλλά και ο «καθηγητής» που πήγε στο Μπιλμπάο μόλις πριν από σχεδόν ένα χρόνο είναι αβέβαιο ότι θα είναι μεταξύ των παραμενόντων. Το συμβόλαιο του «προφέεσόρ» Μπιέλσα ολοκληρώνεται το καλοκαίρι και οι «Σειρήνες» που τον καλούν μακριά από το Μπιλμπάο είναι αρκετές και ήδη ηχηρές.

Ως τότε όμως τα δάκρυα πρέπει να στεγνώσουν στα πρόσωπα των «λεόντων» καθώς υπάρχει ένα ακόμα σπουδαίο αγωνιστικό ραντεβού. Αυτόν του Κυπέλλου Ισπανίας με αντίπαλο την Μπαρτσελόνα στις 25 Μαϊου.

Εδώ η αποστολή για τους ευσυγκίνητους παίκτες της και τον …τρελαμένο προπονητή τους είναι ακόμα δυσκολότερη απέναντι σε μία επίσης θλιμμένη για τις δικές της διπλές εφετινές απώλειες (τόσο του Τσάμπιονς Λιγκ και όσο του ισπανικού πρωταθλήματος) Μπάρτσα στο κύκνειο άσμα του Πέπ Γκουαρδιόλα στον πάγκο της.

Ως εισαγωγή επιλόγου αφήνω έναν ακόμα λιγότερο …ευγενή φυσικά αλλά γερό συναισθηματικά λόγο που η Ατλέτικ είναι στις αγαπημένες μου ομάδες.

Το περιβόητο επεισόδιο ανάμεσα στους Κριστιάνο Ρονάλντο και Χάβι Μαρτίνεθ κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών της Ρεάλ Μαδρίτης μέσα στο «Σαν Μαμές», έπειτα από τη νίκη με 3-0 που της έδινε και μαθηματικά το πρωτάθλημα.

Ο «CR7» είχε κάνει μία άσεμνη χειρονομία στον αμυντικό μέσο των Βάσκων και σύμφωνα με τον σταθμό «Sexta Deportes»ο Ισπανός διεθνής μέσος φέρεται να είπε στον… προβοκάτορα : «Μπάσταρδε, πήγαινε να πανηγυρίσεις στη Μαδρίτη και όχι εδώ», ενώ το όλο σκηνικό είχε και συνέχεια, αφού συμπλήρωσε, «εγώ είμαι παγκόσμιος πρωταθλητής (σ.σ. ήταν στην αποστολή της Εθνικής Ισπανίας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του) και εσύ δεν είσαι».

Κάπου εκεί ο, λίαν αντιπαθής σε εμένα προσωπικά για τις ιλαρές θεατρινίστικες του επιδόσεις Πορτογάλος σούπερ-σταρ δεν μπόρεσε να κρατήσει άλλο τα νεύρα του και αφού του απάντησε ότι είναι ο νέος πρωταθλητής Ισπανίας του έκανε και τη… γνωστή χειρονομία.

Αλλά στα μάτια τα δικά μου, και δεν είμαι πιστεύω ο μόνος στην παρέα, ο Χάβι Μαρτίνεθ και η Ατλέτικ είναι σύμβολα …αντίστασης , συμπάθειας και συγκίνησης.