Ξυπόλητος Ολυμπιονίκης, κακός οδηγός (photos+videos)

Ο πρώτος Αφρικανός αθλητής που κατέκτησε ποτέ χρυσό μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα, αλλά όλος ο κόσμος τον γνωρίζει ως τον άνθρωπο που έτρεξε τον Μαραθώνιο ξυπόλητος.

Το σκηνικό του τερματισμού στην Ρώμη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960 στην επιβλητική Αψίδα του Κωνσταντίνου δίπλα στο Κολοσαίο, υπό το φως των πυρσών που κρατούσαν Ιταλοί στρατιώτες με λευκά γάντια, ήταν ιδανικό για να μπει νικητής ο γιoς του γιδοβοσκού από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας.

Και δεν έγινε τίποτα από αυτά για λόγους μάρκετινγκ, όπως θα συνέβαινε σήμερα. Οι Ιταλοί θέλησαν να δείξουν στον κόσμο τον πολιτισμό τους και ο Μπικίλα απλά δεν έβρισκε παπούτσια που να τον βολεύουν για να διανύσει την απόσταση. Τι πιο φυσικό, λοιπόν, μιας και ήταν μαθημένος να τρέχει κατ’ αυτό τον τρόπο στις προπονήσεις, να το κάνει και στον αγώνα. «Ηθελα να μάθει ο κόσμος ότι η χώρα μου Αιθιοπία, κερδίζει πάντα με και ηρωισμό», απάντησε όταν τον ρώτησαν γιατί έτρεξε ξυπόλητος.

Πάντα την τελευταία στιγμή

Βέβαια «φταίει» και η γερμανική εταιρεία Adidas που είχε φροντίσει για το παπούτσια της ολυμπιακής ομάδας της Αιθιοπίας, καθώς ο Μπικίλα έμαθε πως θα μετάσχει στους αγώνες λίγες ώρες πριν την αναχώρηση της αποστολής, λόγω του τραυματισμού του Γουάμι Μπιράτου. Δεν είχαν μείνει, ωστόσο, νούμερα και το ζευγάρι που του έδωσαν ήταν μικρό.

Παρόλα αυτά ο Αιθίοπας δεν έτρεξε απλά, νίκησε και έκανε και παγκόσμιο ρεκόρ, με χρόνο 2:15:16.2! Σε όλη την κούρσα έψαχνε να βρει τον Ραντί Μπεν Αμπντεσλάμ τον Μαροκινό που θεωρούνταν φαβορί για το μετάλλιο, αλλά δεν τον βρήκε ως τον τερματισμό που… συνειδητοποίησε ότι το Νο 185, το οποίο έτρεχε δίπλα του σε όλη την διάρκεια του αγώνα ήταν εκείνος. Ο Μπικίλα είχε κάνει άθελά του κίνηση «ματ» απέναντι στον αντίπαλό του, όταν 500 μ. πριν τον τερματισμό «ξεκόλλησε» από τον Ραντί κάνοντας ένα σπριντ «αναζήτησης» του… Ραντί.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκυο ο Μπικίλα ξαναπήρε το χρυσό μετάλλιο στον Μαραθώνιο, αλλά αυτή τη φορά φορούσε παπούτσια, Puma (έδωσε μάχη με την Adidas) και τερμάτισε μέσα στο στάδιο. Όλα τα άλλα ήταν ίδια. Πάλι δεν επρόκειτο να αγωνιστεί, αφού 40 μέρες πριν τους Αγώνες κατέρρευσε στην προπόνηση από ρήξη σκωληκοειδίτιδας, εγχειρίστηκε και προς έκπληξη των γιατρών του άρχισε να κάνει τροχάδην στην αυλή του νοσοκομείου λίγες μέρες μετά. Αγωνίστηκε κανονικά στο Τόκυο και έκανε φυσικά και πάλι παγκόσμιο ρεκόρ (2:12:11.2). Πάλι πέρασε στην ιστορία, αυτή τη φορά ως ο πρώτος αθλητής που κατέκτησε δύο μετάλλια στον Μαραθώνιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες.

Τα μοιραία δώρα του Αυτοκράτορα

Μετά το πρώτο μετάλλιο ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Χάιλε Σελασιέ τον είχε τοποθετήσει στην Αυτοκρατορική Φρουρά και μετά το δεύτερο τον προήγαγε και του χάρισε ένα αυτοκίνητο. Τον «σκαραβαίοι» της Volkswagen. Και τα δύο δώρα κόστισαν ακριβά στον Μπικίλα.

Η ζωή του πρώτου Αιθίοπα χρυσού ολυμπιονίκη δεν ήταν όμως παραμυθένια και ήταν πολύ σύντομη όπως και η καριέρα του. Απεβίωσε σαν σήμερα το 1973, σε ηλικία 41 ετών, έχοντας άλλη μια ολυμπιακή συμμετοχή στους Αγώνες του 1968, όπου αποχώρησε μετά τα 17 χλμ,. λόγω τραυματισμού. Λεπτομέρεια: Είχε σπάσει ένα κοκαλάκι το πέλμα του, τρέχοντας ξυπόλητος στην προπόνηση.

Η τύχη του εξαντλήθηκε φαίνεται τον Δεκέμβριο του 1960 όταν η Αυτοκρατορική φρουρά επιχείρησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει το καθεστώς του Χάιλε Σελασιέ και ο Μπικίλα θεωρήθηκε συνένοχος παρότι δεν είχε καμία ανάμειξη. Φυλακίστηκε, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, χωρίς επιπτώσεις, λόγω του μεταλλίου του.

Το 1969, ένα χρόνο μετά το θρίαμβο του Τόκυο, οδηγώντας το δώρο του προσπάθησε να αποφύγει φοιτητές στην διάρκεια πορείας διαμαρτυρίας και έπεσε σε ένα ανάχωμα με αποτέλεσμα να ανασυρθεί σοβαρά τραυματισμένος. Έμεινε τετραπληγικός και μετά από μια επέμβαση στην Βρετανία η κατάστασή του βελτιώθηκε, αλλά για το υπόλοιπο της ζωής του ήταν παραπληγικός και καθισμένος σε αναπηρικό καροτσάκι.

Πείστηκε από τον προπονητή του στην στρατιωτική του μονάδα τον Ονι Νισκάνεν (ο οποίος και τον ανακάλυψε) να δοκιμάσει τις ικανότητές του στην σκοποβολή, αλλά χωρίς κάποια επιτυχία. Τέσσερα χρόνια αργότερα πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία που προκλήθηκε από τον παλιό τραυματισμό του.

Προς τιμήν του ανθρώπου που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και δύναμης για την χώρα του, το 1960 ονομάστηκε προς τιμή του ένα σχολείο και το στάδιο της Αντίς Αμπέμπα, της πόλης στην οποία είχε πάει ξυπόλητος περπατώντας από το χωριό του το Τζάτο, για να γίνει στρατιώτης.