Μαραθώνιος της Αθήνας: Αυθεντικός και παγκόσμιος (videos+photos)

Αύριο Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014 η Αθήνα είναι η  πρωτεύουσα του Παγκόσμιου κλασσικού και όχι μόνον Αθλητισμού με τη διεξαγωγή του 32ου αυθεντικού Μαραθωνίου.

Έχουν περάσει 2,5 και πλέον χιλιετίες από τότε που ο ημεροδρόμος Φειδιππίδης άνοιξε το δρόμο για το αγώνισμα το οποίο πριν από δύο αιώνες «γεννήθηκε» προς τιμή του, μπήκε στη ζωή όχι μόνον των Ελλήνων αλλά έγινε επίσης και παγκόσμιο μέσω των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων που φιλοξενήθηκαν στην ελληνική πρωτεύουσα.

Στην αρχαιότητα ο Μαραθώνιος δεν υπήρχε ως άθλημα, ούτε και κάποιο παρόμοιο αγώνισμα. Η ιδέα για την καθιέρωσή του ανήκει στον Γάλλο φιλόλογο Μισέλ Μπρεάλ (1832-1915), ο οποίος έπεισε τον φίλο του Πιερ ντε Κουμπερντέν να το συμπεριλάβει στο πρόγραμμα των Α' Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, σε ανάμνηση της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών στον Μαραθώνα (90 π.Χ.), την οποία ανήγγειλε στους Αθηναίους με την κραυγή «νενικήκαμεν», ο Φειδιππίδης, προτού αφήσει την τελευταία του πνοή και αφού είχε διανύσει τρέχοντας την απόσταση από το πεδίο της μάχης ως την πόλη κοιτίδα του υπέρτατου πολιτισμού, του αρχαιοελληνικού.

O πρώτος σύγχρονος μαραθώνιος

Αυτός ο μεγαλύτερος (σ’ απόσταση) όλων  αγώνας δρόμου (42.195 χλμ.), που περιλαμβάνεται έκτοτε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι ο πρώτος Μαραθώνιος δρόμος. Ο εν λόγω τίτλος ανήκει  σ’ εκείνον που έγινε στις 10 Μαρτίου 1896, κατά τη διάρκεια των Α' Πανελληνίων Αγώνων Στίβου και ήταν αγώνας πρόκρισης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.

Νικητής αναδείχθηκε ο Χαρίλαος Βασιλάκος με 3 ώρες και 18 λεπτά, ενώ ο μετέπειτα νικητής στην αυλαία της αναβίωσης τους, ο θρυλικός Σπύρος Λούης τερμάτισε πέμπτος. Ο 23χρονος νερουλάς από το Μαρούσι πήρε τη ρεβάνς λίγες ημέρες αργότερα, στις 29 του ίδιου μήνα , όταν κέρδισε (ανάμεσα σε 17 δρομείς  εκ των οποίων μόνον οι 9 κατάφεραν να τερματίσουν) τον πρώτο ολυμπιακό Μαραθώνιο με επίδοση 2 ώρες, 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα .
.
Από τότε και έπειτα το αγώνισμα άρχισε να κερδίζει συνεχώς σε δημοτικότητα και σήμερα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα αθλήματα του στίβου. Αγώνες Μαραθωνίου δρόμου διεξάγονται όχι μόνο στο πλαίσιο των μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων, αλλά και μεμονωμένοι, με μαζική συμμετοχή αθλουμένων (Μαραθώνιος Βοστώνης, Λονδίνου,  Τόκιο κλπ να είναι οι σημαντικότεροι άλλοι σταθμοί του).

Η διαδρομή του Μαραθωνίου δεν ήταν από την αρχή σταθερή. Οι μαραθωνοδρόμοι στην Αθήνα έτρεξαν γύρω στα 40 χιλιόμετρα, όπως και στους επόμενους αγώνες. Το 1924 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή καθιέρωσε την απόσταση των 42.195 μέτρων, δηλαδή τη διαδρομή που διέτρεξαν οι δρομείς από τη βασιλική εξέδρα μέχρι το στάδιο κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1908.

Το αγώνισμα του Μαραθωνίου διεξάγεται σε δημόσιο ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Επίσημα εθνικά ή παγκόσμια ρεκόρ δεν αναγνωρίζονται από την IAAF, διότι το αγώνισμα διεξάγεται σε διαφορετικές εδαφολογικές συνθήκες.

Ενώ ο μαραθώνιος γινόταν ολοένα και πιο δημοφιλής, παρέμενε ένα καθαρά ανδρικό γεγονός μέχρι το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, γεγονός για το οποίο αγωνίστηκαν δυναμικά οι γυναίκες αθλήτριες. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι γυναίκες έτρεχαν σε μαραθώνιους ανεπίσημα, όπως για παράδειγμα η Κατρίνε Σβίτσερ, η οποία τερμάτισε στον μαραθώνιο της Βοστόνης το 1967.

Η είσοδος του στο ολυμπιακό πρόγραμμα  ήρθε τελικά το 1984 και στο Λος Άντζελες όπου  η Αμερικανίδα δρομέας Τζόαν Μπενόιτ έγινε η πρώτη γυναίκα νικήτρια σε Ολυμπιακό μαραθώνιο.

Η επέτειος των 2.500 ετών

Το 2010 γιορτάστηκε η επέτειος των 2.500 ετών  από την αιτία της … γέννησης του μαραθώνιου με εκατοντάδες αγώνες να οργανώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο και τη γυναικεία συμμετοχή να αυξάνεται καθώς  άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους και πολλοί αμιγώς γυναικείοι αγώνες. Όπως έδειξε  η πανευρωπαϊκή  έρευνα (Europe-wide research) 2,5 χιλιάδες χρόνια μετά την αγγελία – νίκης του Φειδιππίδη, η μεγαλειώδης έννοια του μαραθώνιου δεν υπήρξε ποτέ πιο δημοφιλής.

Στον αυριανό 32ο για τον Μαραθώνιο Αθήνας, τον Αυθεντικό, όπως ονομάζεται πλέον το «παρών» θα δώσει και ο Ντένις Κιμέτο, ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία του μαραθωνίου, που κατάφερε να σπάσει το φράγμα των 2 ωρών και τριών λεπτών.

Ο 30χρονος στη διάρκεια του Γκαλά των κορυφαίων μαραθωνοδρόμων, που διοργανώνει στην Αθήνα η AIMS,  τιμήθηκε ως ο κορυφαίος μαραθωνοδρόμος της χρονιάς. Ο αθλητής τερμάτισε στο Βερολίνο σε 2ώρες 02.57 ενώ ήταν νικητής και στο μαραθώνιο του Σικάγο.

Δύο ακόμη κορυφαίες αθλήτριες  πού ήρθαν στη χώρας με αφορμή το Γκαλά της AIMS είναι  τη νικήτρια στο μαραθώνιο του Σικάγου και της Βοστώνης, Τζέπτοο Ρίτα και η νέα κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ στον ημιμαραθώνιο Φλόρενς Κίπλαγκατ. Η Τζέπτοο στη Βοστώνη πέτυχε 2 ώρες 18.17, επίδοση που την καθιστά την γρηγορότερη αθλήτρια στο αγώνισμα, από τον Απρίλιο του 2012.

Από την πλευρά της η Κίπλαγκατ, μπορεί να μην έχει σημειώσει κάποια νίκη στο αγώνισμα του μαραθωνίου (ήταν δεύτερη στο Λονδίνο), όμως, με 01ώρα 05.12 είναι η νέα κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ στον ημιμαραθώνιο.

Τα ελληνικά ρεκόρ στο αγώνισμα κατέχουν ο Σπύρος Ανδριόπουλος (ΑΠΣ Πάτραι) με 2:12.04 (9 Οκτωβρίου 1988) και η Μαρία Πολύζου (Πανελλήνιος ΓΣ) με 2:33.40 (23 Αυγούστου 1998). Την καλύτερη επίδοση στην ιδιαίτερα δύσκολη κλασική διαδρομή (Τύμβος Μαραθώνα - Παναθηναϊκό Στάδιο) κατέχει ο Ιταλός Στέφανο Μπαλντίνι με 2:10:55 από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 2004. Στους ίδιους αγώνες σημειώθηκε και η κορυφαία γυναικεία επίδοση από τη Γιαπωνέζα Μιζούκι Νογκούτσι με 2:26:20.