Κλείνουν οι «κάνουλες»

«Σωσίβιο» η κεντρική διαχείριση

Σε μια εποχή όπου το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας, η οικονομική δεινότητα της χώρας και των όσων δραστηριοποιούνται σε αυτή και η γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στο όνομα της κρίσης, το ποδόσφαιρο δε θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο.

Η Super League διανύοντας τον πέμπτο χρόνο ζωής, ως τώρα έχει καταγράψει μια σοβαρή αύξηση στα έσοδά της που όμως σίγουρα θα μπορούσε να τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο με τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες. Οι περικοπές στο χώρο των επιχειρήσεων έχουν αρχίσει εδώ και πολύ καιρό με το ποδόσφαιρο να μην αποτελεί εξαίρεση καθώς οι επαγγελματικές ομάδες είναι εταιρείες που αν μη τι άλλο δεν είναι και οι πλέον επικερδείς για τους ιδιοκτήτες τους.

Δείτε ΕΔΩ τα οικονομικά στοιχεία της Super League για την περίοδο 2009-2010.

Αυτό που φαίνεται να έχει «σώσει» την παρτίδα, τουλάχιστον μέχρι το 2014 αφού ως τότε θα ισχύσει η συμφωνία, είναι η κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του πρωταθλήματος. Η συμφωνία που υπογράφηκε το 2010 με το συνδρομητικό κανάλι θα αποφέρει αρκετά χρήματα στη Λίγκα, τα οποία θα κατανεμηθούν στις ΠΑΕ με συγκεκριμένα κριτήρια.

Το συνολικό εκτιμώμενο έσοδο από την κεντρική διαχείριση υπολογίζεται στα 170 εκατομμύρια ευρώ, χρήματα που θα μοιραστούν με τρία διαφορετικά κριτήρια στις ΠΑΕ που κάθε χρόνο συμμετέχουν στο πρωτάθλημα της Superleague. To 30% αυτών των χρημάτων θα δοθεί ισομερώς στους 16 εταίρους ενώ το 40% θα τους δοθεί με βάσει την εμπορική τους αξία. Αυτή εκτιμάται από κριτήρια που έχουν συζητηθεί μεταξύ των ΠΑΕ και έχουν να κάνουν με την εμπορικότητα των ομάδων, την παρουσία τους στην Ευρώπη κοκ.

Τέλος, το 30% θα δοθεί στις ομάδες με βάση τη βαθμολογική τους συγκομιδή για κάθε σεζόν από την τρέχουσα ως αυτή της περιόδου 2013-2014. Αυτό σημαίνει ότι και οι ομάδες που θα υποβιβαστούν θα έχουν κάποια έσοδα από αυτή τη συμφωνία, πράγμα που ίσχυε και τις περασμένες σεζόν, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν απόλυτα «κεντρική» η διαχείριση. Με πρόχειρους υπολογισμούς των ανθρώπων της Λίγκας, την περίοδο 2009-2010 κάθε βαθμός έδινε στις ομάδες περίπου 17.500 ευρώ.

Οι «ανάσες» από τον ΟΠΑΠ

Ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι που μπορεί να αλαφρύνει τα ταμεία των ΠΑΕ, είναι αυτό της συμφωνίας της Super League με την ΟΠΑΠ Α.Ε. και τα χρήματα που αυτή αποφέρει. Η κεντρική σύμβαση που έχει υπογραφεί με τον οργανισμό, δεν αφορά σε κάποια επιχορήγηση αλλά είναι μια σύμβαση ανταποδοτικότητας που έχει να κάνει με την ονομασία του πρωταθλήματος «Πρωτάθλημα Super League ΟΠΑΠ 2010-2011». Η σύμβαση αυτή, υπολογίζεται να φέρει στα ταμεία της λίγκας περίπου 17 εκατ. ευρώ τη φετινή σεζόν – θα κατανεμηθούν ισομερώς στις ΠΑΕ - και θα επαναπροσδιοριστεί στο μέλλον, κάτι που αναμένεται να απασχολήσει πολύ καθώς οι περικοπές και από πλευράς του οργανισμού θα πρέπει να θεωρούνται δεδομένες.

Από εκεί και πέρα, οι ατομικές συμβάσεις κάθε ΠΑΕ με την ΟΠΑΠ Α.Ε. αποτελούν επίσης σημαντική ενίσχυση για τα οικονομικά τους. Οι 15 από τις 16 ομάδες του πρωταθλήματος φέρουν στη φανέλα τους διαφήμιση του οργανισμού και υπολογίζεται ότι αποφέρει στην κάθε μία από αυτές από 450.000 ευρώ ως 1 εκατομμύριο ευρώ, κάτι που καθορίζεται από την εμπορική αξία, το «brand name» αν θέλετε, της κάθε ΠΑΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις του συνεταιρισμού με την ΟΠΑΠ Α.Ε. για την ανανέωση της συγκεκριμένης συμφωνίας για τις επόμενες τρεις σεζόν, όπως συνέβη με τα τηλεοπτικά. Η οικονομική συγκυρία ωστόσο αλλά και η αφορμή των επεισοδίων και της βίας στα γήπεδα, έχει παγώσει τις συζητήσεις. Αυτό που φέρονται να ζητούν οι ομάδες είναι να γίνει μια κεντρική συμφωνία και για τις διαφημίσεις στις φανέλες τους, όπως συνέβη και με τα δικαιώματα των τηλεοπτικών μεταδόσεων, με τον οργανισμό να θέτει ωστόσο νέους όρους που πρέπει να συζητηθούν.

«Βάσανο» η φορολογία

Αυτό που φαίνεται να έχει «πονέσει» πολύ την τσέπη της κάθε ΠΑΕ, είναι η αλλαγή

στη φορολογία των συμβολαίων των ποδοσφαιριστών. Η αύξηση στο συντελεστή φορολογίας των συμβάσεων που υπογράφουν οι επαγγελματίες αθλητές με τις ΠΑΕ και ΚΑΕ, έφερε… «πονοκέφαλο» στους ιδιοκτήτες των ομάδων. Δεν είναι άλλωστε λίγο από 20% φόρο ξαφνικά να αναγκάζεται κανείς να πληρώνει το διπλάσιο ποσό αφού ο συντελεστής ανέβηκε στο 40%!

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, αυτό έχει επιπτώσεις άμεσες και έμμεσες σε όλους τους τομείς του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και φυσικά στην λίγκα. Από τον Ιανουάριο του 2010 και μετά, για κάθε συμβόλαιο άνω των 100.000 ευρώ ισχύει η νέα φορολογία κι αυτό σημαίνει ότι ένας παίκτης πλέον που υπογράφει για παράδειγμα με ετήσιες αποδοχές 1 εκατ. ευρώ, θα κοστίζει σε μια ΠΑΕ 1,4 εκατ. ευρώ το χρόνο, την ίδια ώρα που πέρσι κόστιζε 1,2 εκατ. ευρώ.

Το καλό, καταλήγοντας σε ό,τι αφορά την Super League, είναι ότι οι κεντρικές συμφωνίες που αναφέραμε και που κατάφεραν να εξασφαλίσουν οι διοικούντες τη διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος, έχουν συντηρήσει περίπου τα ίδια δεδομένα στα οικονομικά της. Παρά την μείωση στα εισιτήρια τα οποία πέρσι στο τέλος της χρονιάς ήταν περίπου 2 εκατ. ευρώ (χωρίς τα play off) και φέτος τέσσερις στροφές πριν το φινάλε είναι 1,5 εκατ. ευρώ, η συμφωνία των τηλεοπτικών δικαιωμάτων φαίνεται να σώζει προσωρινά την παρτίδα.

Η διαφορετική ΑΕΚ

Την ώρα που η οικονομική κρίση και η αλλαγή των δεδομένων στον τομέα των χορηγιών (μείωση διαφημιστικής δαπάνης) στον αθλητικό χώρο, έχει επηρεάσει όλες τις ομάδες, στην ΑΕΚ τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.

Η Ένωση στη διάρκεια της φετινής σεζόν έχει καταφέρει να αυξήσει κατά πολύ τα έσοδά της από τις χορηγίες. Αυτό βέβαια, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός πως πέρσι δεν είχε καταφέρει να εξασφαλίσει χορηγική συμφωνία για τη φανέλα της, η οποία αποφέρει και τα μεγαλύτερα εμπορικά έσοδα. Συγκεκριμένα, σε σχέση με τη σεζόν 2009-10, στη φετινή της χρήση η ΑΕΚ έχει αύξηση που αγγίζει το 45%.

Από εκεί και πέρα, τόσο για την ΑΕΚ, όσο και για τις περισσότερες ομάδες της Super League, αποτέλεσε ευτυχή συγκυρία, το γεγονός πως ο ΟΠΑΠ υπό τον φόβο να «ανοίξει» το στοίχημα σε εταιρίες του εξωτερικού, έχει καταβάλει μεγάλα ποσά στους συλλόγους.

Το τηλεοπτικό συμβόλαιο της Super League, μαζί με την χορηγία του ΟΠΑΠ, αποτελούν τις δύο βασικές «πηγές» εμπορικών εσόδων της ΠΑΕ, ωστόσο οι «κιτρινόμαυροι» αυτή την ώρα έχουν συνεργασία με 25 εταιρίες, οι οποίες είναι χωρισμένες σε τρεις κατηγορίες. Στους βασικούς χορηγούς, τους υποστηρικτές και τους συνεργάτες. Στις δύο πρώτες, οι χορηγικές συμφωνίες περιλαμβάνουν χρηματικό αντάλλαγμα, ενώ με τους συνεργάτες υπάρχει η ανταποδοτική χορηγία ή όπως αλλιώς ονομάζεται partner agreements.

Πρόκειται δηλαδή για συμφωνίες που δεν περιλαμβάνουν χρηματικό αντάλλαγμα, αλλά παροχή υπηρεσιών που μπορεί να μειώσει αισθητά τα έξοδα μιας ΠΑΕ. Στην ΑΕΚ έχουν στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση και εκτιμάται πως μελλοντικά θα αυξηθούν αυτού του είδους οι συνεργασίες.

Παράλληλα, μια σύγχρονη και… ανέξοδη λύση, αποτελεί η προβολή της εταιρίας και των συνεργατών της μέσω των social media, όπως το facebook, το twitter κλπ. Πρόκειται για μια ιδέα που υλοποιείται ήδη στο εξωτερικό, με αρκετές ομάδες να έχουν δική τους σελίδα σε site κοινωνικής δικτύωσης και ενδεχομένως σύντομα να έρθει και στην Ελλάδα.

Ο στόχος των ανθρώπων του συλλόγου είναι να διατηρήσουν τις χορηγικές συνεργασίες της ΠΑΕ στα ίδια επίπεδα και τη νέα σεζόν, κάτι βεβαίως που εξαρτάται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες. Τόσο από τη βαθμολογική θέση της ομάδας και την παρουσία της στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις της επόμενης περιόδου, από την ενδεχόμενη κατάκτηση του κυπέλλου, όσο και από την δυναμική του συλλόγου (εισιτήρια διαρκείας κλπ.).

Ως εδώ καλά για Παναθηναϊκό

Στον Παναθηναϊκό τα πράγματα ως και την περίοδο 2010-2011 είναι τακτοποιημένα οικονομικά, όμως το κυρίαρχο θέμα συζήτησης είναι το τι θα γίνει από εδώ και πέρα και πως θα καλυφθούν οι ανάγκες των «πρασίνων», πράγμα που απασχολεί σχεδόν σε καθημερινή βάση το ρεπορτάζ της ομάδας.

Η ΠΑΕ Παναθηναϊκός ευτύχησε να μην επηρεαστεί πολύ από την αλλαγή στην φορολογία που προαναφέραμε. Κι αυτό γιατί η αλλαγή έχει να κάνει με νέα συμβόλαια, τα οποία φέτος ήταν λίγα στον Παναθηναϊκό και όχι υψηλά, όπως αυτά που προϋπήρχαν. Το πρόβλημα είναι από εδώ και πέρα, αφού θα πρέπει να γίνουν ανανεώσεις σε συμφωνίες με παίκτες (όπως π.χ. αυτή του Βύντρα που το κόστος της θα ανέβει στο 100%) και φυσικά σε συμφωνίες με ποδοσφαιριστές που θα αποκτηθούν. Τα πάντα ωστόσο θα καθοριστούν από το μπάτζετ που θα ορίσουν οι μέτοχοι τα ομάδας και την οικονομική δυνατότητα της εταιρείας.

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις εμπορικές συμφωνίες, οι «πράσινοι» είναι η μοναδική ΠΑΕ που δεν έχει στη φανέλα της διαφήμιση της ΟΠΑΠ κι αυτό γιατί είχε ήδη εξασφαλίσει πολυετής συμφωνία με εταιρεία κινητής τηλεφωνίας που απέφερε περισσότερα κέρδη από εδώ και πέρα, όπως συμβαίνει και με άλλους χορηγούς και υποστηρικτές της ομάδας. Το θετικό για τον Παναθηναϊκό είναι ότι οι συμφωνίες αυτές ίσχυσαν και τη φετινή σεζόν και δε χάθηκαν χρήματα. Τα… δύσκολα θα έρθουν από το καλοκαίρι όπου θα πρέπει οι «πράσινοι» να αναζητήσουν χορηγούς στην αγορά η οποία πλέον έχει κλείσει αρκετά και οι μεγάλες εταιρείες δύσκολα θα δώσουν χρήματα στο ποδόσφαιρο αφού πρώτος τους στόχους είναι να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους.

Από εκεί και πέρα, η κίνηση των απλών εισιτηρίων φέτος μειώθηκε για το «τριφύλλι», κάτι που όμως έχει άρρηκτη σχέση με τα πέντε κεκλεισμένων των θυρών παιχνίδια που έδωσε η ομάδα, ωστόσο αυτό δεν επηρέασε και τόσο τα έσοδα. Κι αυτό γιατί το καλοκαίρι του 2010 το ρεκόρ στις πωλήσεις των εισιτηρίων διαρκείας απέφερε κέρδη στην «πράσινη» ΠΑΕ με την κατάσταση να ισοσκελίζεται. Το ίδιο περίπου συμβαίνει και με τα προϊόντα που πωλούνται στις μπουτίκ της ομάδας, αφού ναι μεν μειώθηκε η ζήτηση, ωστόσο το γεγονός ότι η ομάδα έχει στις τάξεις της παίκτες – ονόματα (π.χ. Σισέ, Ζιλμπέρτο, Λέτο) προσελκύει ακόμα το ενδιαφέρον κάποιων φιλάθλων.

Εκεί που μπορεί να πει κανείς ότι ο Παναθηναϊκός βγήκε… χαμένος, ήταν η κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Θεωρείται βέβαιο ότι αν έβγαινε μόνος του στην αγορά θα μπορούσε να εξασφαλίσει ένα πολύ μεγαλύτερο συμβόλαιο, ωστόσο από πλευράς των «πρασίνων» θεωρήθηκε σκόπιμο να μη στηλιτευτεί η προσπάθεια που έγινε για το συνολικό καλό του ποδοσφαίρου.

Ικανοποίηση στον Ολυμπιακό, το βλέμμα στο αύριο

Στα ίδια επίπεδα, με τα αντίστοιχα περυσινά, κυμάνθηκαν τα ποσά που μπήκαν φέτος στα ταμεία της ΠΑΕ Ολυμπιακός σε ό,τι αφορά στις χορηγίες. Για να συμβεί ωστόσο αυτό έγινε πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια από τα αρμόδια τμήματα του συλλόγου, ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να λησμονήσουμε ότι κάποιες συμφωνίες ήταν «κλεισμένες» από τις προηγούμενες σεζόν. Η συντονισμένη προσπάθεια που έγινε το καλοκαίρι απέδωσε καρπούς, με αποτέλεσμα σήμερα στην Πλατεία Αλεξάνδρας να είναι άπαντες ικανοποιημένοι από τα έσοδα.

Η εκτίμηση που έκαναν, με αφορμή το σημερινό ρεπορτάζ, κορυφαίες πηγές του συλλόγου είναι ότι την επόμενη χρονιά το πρόβλημα τόσο του Ολυμπιακού, όσο και των υπόλοιπων ομάδων της κατηγορίας θα είναι σαφώς μεγαλύτερο. Όπως όλα δείχνουν ο στόχος της ΠΑΕ Ολυμπιακός για τη νέα σεζόν θα είναι ο ίδιος με τον φετινό, με την… ευχή να επιτευχθεί.

Financial Fair Play και προβλήματα

Σε ότι έχει να κάνει με τις υπόλοιπες ομάδες του πρωταθλήματος, τα πράγματα είναι λίγο-πολύ γνωστά. Υπάρχουν ΠΑΕ που είναι απόλυτα συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και με ταμειακή σταθερότητα, ωστόσο υπάρχουν και άλλες που «στενάζουν» υπό το βάρος των χρεών και των εξόδων, αφού δεν μπορούν σε κάποια σημεία να καλύψουν ούτε τις τρέχουσες ανάγκες.

Το μέλλον για όσους δεν έχουν… «μαγειρέψει πριν πεινάσουν», διαγράφεται δυσοίωνο αφού θα στερηθούν και της ικανότητας να εμφανίζουν… επενδυτές-σωτήρες και να μπαίνουν σε άρθρα και «παράθυρα» των νόμων που θα τους επιτρέπουν να συντηρούνται… «εν ζωή». Αυτό όμως είναι κάτι που ισχύει και για τις ΠΑΕ που έχουν μια οικονομική ευρωστία, αφού η έννοια αυτή έχει συνιφαστεί στην Ελλάδα με την παρουσία των μετόχων, προέδρων και ιδιοκτητών που με μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου «σώζουν την παρτίδα», βάζοντας προσωπικό χρήμα για λογαριασμό της εταιρείας τους.

Το «financial fair play» που θέλει να εφαρμόσει η UEFA, σε συνδυασμό με την αδειοδότηση που ήδη προξενεί προβλήματα στις ελληνικές ομάδες (πρόσφατο το περσινό παράδειγμα του Ηρακλή), θα προβληματίσει αρκετά τους Έλληνες παράγοντες. Τι επιτάσσει το «financial fair play»; Με πολύ απλά λόγια, θα πρέπει κάθε ΠΑΕ από εδώ και πέρα να… «μετράει τα κουκιά της». Δε θα μπορεί συνεπώς καμία ομάδα να ξοδεύει περισσότερα από όσα κερδίζει. Για αυτό άλλωστε δίνεται πια μεγάλη βαρύτητα στα έσοδα των ομάδων.

Αν κάποιοι δεν σχεδιάσουν καλά το μέλλον λοιπόν, δε θα αργήσει το… ποδοσφαιρικό ΔΝΤ να κάνει την εμφάνισή του στη Super League, γιατί στις χαμηλότερες κατηγορίες τα πράγματα είναι ήδη πολύ δύσκολα. Με τους ρυθμούς που κινούνται οι ΠΑΕ θα έρθουν μέρες που οι χορηγικές και εμπορικές συμφωνίες θα παρουσιάζονται στις εφημερίδες με τους ίδιους πηχυαίους τίτλους που παρουσιάζονταν κάποτε οι δαπανηρές μεταγραφές, τότε δείγμα οικονομικής άνεσης του κάθε συλλόγου…